അനുരണനം (സാഹിത്യത്തില്‍)

'കാവ്യത്തിന്റെ ആത്മാവായ ധ്വനി'യുടെ ഒരു പ്രഭേദം. ധ്വനി, സാമാന്യമായി അവിവക്ഷിതവാച്യം എന്നും വിവക്ഷിതാന്യപരവാച്യം (ഇഷ്ടാന്യപരവാച്യം) എന്നും രണ്ടു വിധത്തിലുണ്ട്. അവിവക്ഷിതമായ, അതായത് അപ്രധാനീകൃതമായ വാച്യത്തോടുകൂടിയത് അവിവക്ഷിതവാച്യം; ഇത് ലക്ഷണാമൂലകമായ ധ്വനിയാണ്. വിവക്ഷിതവും അന്യപരവുമായ-അന്യപരമായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ട-വാച്യത്തോടുകൂടിയത് വിവക്ഷിതാന്യപരവാച്യം. ഇത് അഭിധാമൂലകമായ ധ്വനിഭേദമാണ്. ഈ രണ്ടു വിഭാഗങ്ങള്‍ക്കും പിന്നെയും ഉള്‍പിരിവുകള്‍ ഉണ്ട്. അര്‍ഥാന്തരസംക്രമിതവാച്യം, അത്യന്തതിരസ്കൃതവാച്യം എന്നിവയാണ് അവിവക്ഷിതവാച്യധ്വനിയുടെ പ്രഭേദങ്ങള്‍. അസംലക്ഷ്യക്രമം, സംലക്ഷ്യക്രമം എന്നിവ വിവക്ഷിതാന്യപരവാച്യത്തിന്റെ പ്രഭേദങ്ങളാണ്. ഇവയില്‍ സംലക്ഷ്യക്രമത്തിന് 'അനുരണനം' അഥവാ 'അനുസ്വാനം' എന്നും പറയും. മണി അടിക്കുമ്പോള്‍ ആദ്യം കേള്‍ക്കുന്ന ശബ്ദത്തെ തുടര്‍ന്ന് ഒരു സൂക്ഷ്മമായ നാദം കേള്‍ക്കുംപോലെ വാച്യാര്‍ഥം കഴിഞ്ഞ് അതിന് പുറകെ വ്യംഗ്യാര്‍ഥം ഉദിച്ചുവരിക എന്നുള്ളതാണ് അനുരണന ധ്വനിയുടെ സമ്പ്രദായം. വാച്യാര്‍ഥത്തിനുശേഷം വ്യംഗ്യാര്‍ഥം എന്ന ക്രമം സംലക്ഷ്യമായിരിക്കും എന്നതാണ് ഇതിന്റെ സവിശേഷത. അസംലക്ഷ്യക്രമത്തില്‍ ഈ ക്രമം സംലക്ഷ്യമല്ല. ശബ്ദം, അര്‍ഥം, ശബ്ദാര്‍ഥങ്ങള്‍ എന്നിങ്ങനെ ഓരോന്നിന്റെയും ശക്തിയെ ആശ്രയിച്ച് അനുരണനധ്വനി ഉദ്ഭവിക്കാവുന്നതിനാല്‍ അതു വീണ്ടും മൂന്നായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്-ശബ്ദശക്ത്യുദ്ഭവം, അര്‍ഥശക്ത്യുദ്ഭവം, ഉഭയശക്ത്യുദ്ഭവം എന്നിങ്ങനെ. ശബ്ദശക്ത്യുദ്ഭവമായ വ്യംഗ്യത്തിനു വിഷയം വസ്തുവാകാം, അലങ്കാരവുമാകാം. ആകയാല്‍ അത് ഒരിക്കല്‍കൂടി പ്രഭിന്നമായിത്തീരുന്നു-ശബ്ദശക്തിമൂലവസ്തുധ്വനി എന്നും ശബ്ദശക്തിമൂലാലങ്കാരധ്വനി എന്നും. അര്‍ഥശക്ത്യുദ്ഭവത്തിന്നാകട്ടെ വ്യംഗ്യവ്യഞ്ജകങ്ങള്‍ രണ്ടിലും ഈ ഭേദം സംഭവിക്കുന്നതിനാല്‍ നാലുള്‍പ്പിരിവുകള്‍ ഉണ്ട്-വസ്തുകൊണ്ട് വസ്തുധ്വനി, വസ്തുകൊണ്ട് അലങ്കാരധ്വനി, അലങ്കാരംകൊണ്ട് വസ്തുധ്വനി, അലങ്കാരംകൊണ്ട് അലങ്കാരധ്വനി എന്നിങ്ങനെ. ഉഭയശക്ത്യുദ്ഭവം ഒരു വിധമേയുള്ളു. ഇപ്രകാരമാണ് അനുരണനം (അനുസ്വാനം) അഥവാ സംലക്ഷ്യക്രമം എന്ന ധ്വനിഭേദത്തിന്റെ പ്രഭേദങ്ങള്‍. നോ: അനുസ്വാന ധ്വനി

അനുരണനം (സാഹിത്യത്തില്‍)

സര്‍വ്വവിജ്ഞാനകോശം സംരംഭത്തില്‍ നിന്ന്

അനുരണനം (സാഹിത്യത്തില്‍)

താളിന്റെ അനുബന്ധങ്ങള്‍

സ്വകാര്യതാളുകള്‍

ഉള്ളടക്കം

തിരയൂ

പണിസഞ്ചി