This site is not complete. The work to converting the volumes of സര്‍വ്വവിജ്ഞാനകോശം is on progress. Please bear with us
Please contact webmastersiep@yahoo.com for any queries regarding this website.
Reading Problems? see Enabling Malayalam
ആൽഡർ, കുർട്ട്‌ (1902 - 58)
സര്‍വ്വവിജ്ഞാനകോശം സംരംഭത്തില്‍ നിന്ന്
ആൽഡർ, കുർട്ട്‌ (1902 - 58)
Alder, Kurt
നോബൽ സമ്മാനിതനായ ജർമന്‍ രസതന്ത്രജ്ഞന്‍. ഡീൽസ്‌-ആൽഡർ സംശ്ലേഷണം വികസിപ്പിച്ചെടുത്തതിന്‌ ഓട്ടോ ഡീൽസി(Otto Diels)നൊപ്പം 1950-ലെ രസതന്ത്രത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം പങ്കിട്ടു. ഡൈ ഈനുകളിൽ (dienes) നിന്ന് ചാക്രിക കാർബണ്‍ സംയുക്തങ്ങള്‍ സംശ്ലേഷണം ചെയ്യുന്നതിന്‌ ഇന്ന്‌ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിച്ചുപോരുന്ന ഒരു രാസപ്രവർത്തനമാണ്‌ ഡീൽസ്‌-ആൽഡർ സംശ്ലേഷണം.
1902 ജൂല. 10-ന്‌ ജർമനിയിൽ ആൽഡർ ജനിച്ചു. ബർലിന്‍, കീൽ സർവകലാശാലകളിൽ നിന്നും വിദ്യാഭ്യാസം നേടി. 1926-ൽ, കീൽ സർവകലാശാലയിൽനിന്നും പിഎച്ച്‌.ഡി ബിരുദം കരസ്ഥമാക്കി. ഇതേത്തുടർന്ന്‌, അധ്യാപകനായിരുന്ന ഓട്ടോ ഡീൽസിനൊപ്പം ഇദ്ദേഹം ഗവേഷണമാരംഭിച്ചു. ഇരുവരും ചേർന്ന്‌ ഡീൽസ്‌ ആൽഡർ സംശ്ലേഷണം എന്ന പേരിൽ ഇന്നറിയപ്പെടുന്ന രാസപ്രവർത്തനത്തിന്‌ രൂപംനൽകുകയുണ്ടായി (1928). സംയുഗ്മിത (Conjugated) ദ്വിബന്ധനമുള്ള ആലിഫാറ്റിക സംയുക്തങ്ങളായ ഡൈ ഈനുകളെ സംബന്ധിച്ച പഠനമാണ്‌ ഡീൽസ്‌ ആൽഡർ സംശ്ലേഷണത്തിലേക്ക്‌ ഇവരെ നയിച്ചത്‌. ക്വിനോണും ഒരു ഡൈഈനും തമ്മിലുള്ള പ്രതിപ്രവർത്തനമാണ്‌ അവർ പഠന വിധേയമാക്കിയത്‌. ഡീൽസ്‌ ആൽഡർ അഭിക്രിയയിൽ ഒരു ഡൈഈന്‍ ഒരു പ്രതിസ്ഥാപിത ആൽക്കീനുധഡൈ ഈനോഫൈൽ (dienophile) എന്നു പൊതുവേ അറിയപ്പെടുന്നുപമായി സങ്കലനം നടന്ന്‌ പ്രതിസ്ഥാപിത സൈക്ലോഹെക്‌സീന്‍ ഉണ്ടാകുന്നു. ഇത്തരം പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ പൊതുസ്വഭാവവും പ്രയോഗക്ഷമതയും വ്യക്തമാക്കുന്നതായിരുന്നു ഡീൽസീന്റെയും ആൽഡറിന്റെയും പഠനങ്ങള്‍. ഡൈ ഈനിന്റെ 1 , 4 സ്ഥാനങ്ങളിലാണ്‌ സങ്കലനം നടക്കുന്നത്‌ (1, 4 addition). അഭികാരകങ്ങളുടെ അസാന്നിധ്യത്തിലാണ്‌ രാസപ്രവർത്തനം നടക്കുന്നതെന്നതും ഈ രാസപ്രവർത്തനത്തിന്റെ പ്രത്യേകതയാണ്‌. ഇലക്‌ട്രാണ്‍ ആകർഷണ ഗ്രൂപ്പുകളായ ഇഛഛഒ, ഇച, ഇഛഞ തുടങ്ങിയവയിലേതെങ്കിലും ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നതായിരിക്കും ഡൈഈനോഫൈൽ. ഉദാ. അക്രിലിക്‌ ആൽഡിഹൈഡ്‌ (CH2=CHCHO), മലിയിക്‌ അന്‍ഹൈഡ്രഡ്‌ .
ബ്യൂട്ടാഡൈഈനും അക്രിലിക്‌ ആൽഡിഹൈഡും തമ്മിൽ പ്രതിപ്രവർത്തിച്ച്‌ ടെട്രാഹൈഡ്രാ ബെന്‍സാൽഡിഹൈഡ്‌ എന്ന ചാക്രിക സങ്കലന സംയുക്തമുണ്ടാകുന്ന രാസപ്രവർത്തനം താഴെകൊടുക്കുന്നു.
മറ്റൊരുദാഹരണം ബ്യൂട്ടാഡൈഈനും മലിയിക്‌ അന്‍ഹൈഡ്രഡുമായുള്ള പ്രതിപ്രവർത്തനമാണ്‌.
കാന്‍ഥറിഡിന്‍, മോർഫിന്‍, റിസെർപ്പൈന്‍, കോർട്ടിസോണ്‍, ഷഡ്‌പദനാശകങ്ങളായ ആൽഡ്രിന്‍, ഡൈ ആൽഡ്രിന്‍, നിരവധി ആൽക്കലോയ്‌ഡുകള്‍, പോളിമറുകള്‍ എന്നിവയുടെയെല്ലാം സംശ്ലേഷണത്തിന്‌ ഡീൽസ്‌ ആൽഡർ രാസപ്രവർത്തനം വ്യാപകമായി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. 1934-ൽ ആൽഡർ കീൽ സർവകലാശാലയിൽ പ്രാഫസറായി നിയമിതനായി. 1936 മുതൽ 40 വരെ ഐ.ജി. ഫാർബെന്‍ ഇന്‍ഡസ്‌ട്രി (I.G. Farben Industrie) എന്ന വ്യവസായ സ്ഥാപനത്തിൽ സയന്‍സ്‌ ലബോറട്ടറിയുടെ തലവനായി സേവനമനുഷ്‌ഠിച്ചു. ഈ കാലഘട്ടത്തിൽ കൃത്രിമ റമ്പറിന്റെ നിർമാണത്തിലും ഘടനാനിർണയത്തിലുമാണ്‌ ആൽഡർ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചിരുന്നത്‌. 1940-നുശേഷം ഇദ്ദേഹം കൊളോണ്‍ സർവകലാശാലയിലെ പ്രാഫസറായും അവിടുത്തെ കെമിക്കൽ ഇന്‍സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിന്റെ ഡയറക്‌ടറായും പ്രവർത്തിച്ചു. സമ്മർദിത (stressed) കാർബണ്‍ വലയങ്ങളിലെ ദ്വിബന്ധനങ്ങളുടെ സ്വഭാവം, കാർബണിക സംയുക്തങ്ങളിൽ തന്മാത്രാന്തര പുനഃക്രമീകരണം, അപൂരിത സബ്‌സ്‌ട്രറ്റുകളുമായി തന്മാത്രീയ ഓക്‌സിജന്റെ പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങള്‍ എന്നിവയും ആൽഡറിന്റെ പഠന വിഷയങ്ങളായിരുന്നു. ഇതിൽ തന്മാത്രീയ ഓക്‌സിജന്റെ പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനത്തിന്‌ എമിൽഫിഷർ മെമ്മോറിയൽ മെഡൽ (1938) ലഭിച്ചു. 1958 ജൂണ്‍ 20-ന്‌ ആൽഡർ കുർട്ട്‌ അന്തരിച്ചു.
