This site is not complete. The work to converting the volumes of സര്‍വ്വവിജ്ഞാനകോശം is on progress. Please bear with us
Please contact webmastersiep@yahoo.com for any queries regarding this website.
Reading Problems? see Enabling Malayalam
ഐറിഷ്‌ കല
സര്‍വ്വവിജ്ഞാനകോശം സംരംഭത്തില്‍ നിന്ന്
Mksol (സംവാദം | സംഭാവനകള്‍) (→Irish Art) |
Mksol (സംവാദം | സംഭാവനകള്‍) (→Irish Art) |
||
| വരി 4: | വരി 4: | ||
== Irish Art == | == Irish Art == | ||
| - | [[ചിത്രം:Vol5p545_Kerb-stone with megalithic art. Ireland 5,200 years ago.jpg|thumb| | + | [[ചിത്രം:Vol5p545_Kerb-stone with megalithic art. Ireland 5,200 years ago.jpg|thumb|ശിലയില്‍ ആലേഖനംചെയ്‌ത ഒരു മെഗാലിത്തിക്‌ കല - |
| - | 5200- | + | 5200-ല്‍പരം വര്‍ഷം പഴക്കമുള്ളത്‌]] |
| - | ബ്രിട്ടിഷ്‌ | + | ബ്രിട്ടിഷ്‌ ദ്വീപസമൂഹത്തില്‍പ്പെട്ട അയര്‍ലണ്ടില്‍ ചരിത്രാതീതകാലം മുതല്‍ക്കേ നിലനിന്നുപോരുന്ന കല. സാങ്കേതികമായി ഏഴും എട്ടും നൂറ്റാണ്ടുകള്‍ മുതലുള്ള വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന ഇവിടത്തെ കലാസൃഷ്‌ടികളെയാണ്‌ ഐറിഷ്‌കലയുടെ പരിധിയില്‍ വിമര്‍ശകര്‍ ഇന്ന്‌ ഉള്‍പ്പെടുത്തിപ്പോരുന്നത്‌. ആധുനികകലയുടെ അമൂര്‍ത്ത സ്വഭാവം പ്രാചീന അയര്‍ലണ്ടിലെ ചിത്രകലയിലും ശില്‌പകലയിലും കണ്ടെത്താന്‍ കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്‌. |
| - | [[ചിത്രം:Vol5p545_National Museum of Ireland, Dublin, Ireland 8th century silver with silver gilding, enamel, brass.jpg|thumb| | + | [[ചിത്രം:Vol5p545_National Museum of Ireland, Dublin, Ireland 8th century silver with silver gilding, enamel, brass.jpg|thumb|അയര്‍ലന്റിലെ നാഷണല്‍ മ്യൂസിയത്തില്‍ സൂക്ഷിച്ചിട്ടുള്ള |
| - | + | സങ്കരലോഹനിര്‍മിത പാത്രം (എട്ടാം ശതകം)]] | |
| - | ലാ-ടേന്‍ (La-Tene) സംസ്‌കാരത്തിന്റെ പ്രാരംഭഘട്ട (ബി.സി അവസാന ദശകങ്ങള്‍) | + | ലാ-ടേന്‍ (La-Tene) സംസ്‌കാരത്തിന്റെ പ്രാരംഭഘട്ട (ബി.സി അവസാന ദശകങ്ങള്‍) ത്തില്‍ കെല്‍റ്റിക്‌ ജനവര്‍ഗം അയര്‍ലണ്ടില്‍ കുടിയേറിപ്പാര്‍ത്തു തുടങ്ങി. അവരോടൊപ്പം വെങ്കല കലാരൂപങ്ങള്‍ക്ക്‌ ഇവിടെ പ്രവേശനം ലഭിച്ചു. അള്‍സ്റ്റര്‍ പ്രവിശ്യയില്‍ ലോഫ്‌നീഘിനു വടക്കുള്ള പ്രദേശങ്ങളില്‍ നിന്നു കണ്ടെടുക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള കൊത്തുപണികളും ഇനാമല്‍ പണികളുമുള്ള വാളുറകള്‍ അവയ്‌ക്ക്‌ ഉത്തമോദാഹരണങ്ങളാണ്‌. ഇവയ്‌ക്കൊപ്പം തന്നെ ഉന്നതനിലവാരം പുലര്‍ത്തുന്നവയും കൊത്തുപണികള്‍ കൊണ്ട്‌ അലംകൃതങ്ങളുമായ ചില ശിലാരൂപങ്ങളും അതേ കാലഘട്ടത്തിന്റേതായി ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. ഇത്തരം ശിലാരൂപങ്ങള്‍ ആരാധനയ്‌ക്കുപയോഗിച്ചിരുന്നവയാണെന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. എ. ഡി. 5-ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ ക്രിസ്‌തുമതം അയര്‍ലണ്ടില്‍ വ്യാപിച്ചശേഷവും ഇവ അന്യൂനമായി തുടര്‍ന്നുവന്നു. ക്രിസ്‌തു മതാവിര്‍ഭാവത്തോടുകൂടി രൂപപ്പെട്ട ഐറിഷ്‌ ക്രസ്‌തവകല അടുത്ത കുറെ നൂറ്റാണ്ടുകളില്‍ തഴച്ചുവളര്‍ന്നു നിലനിന്നു. 7, 8 നൂറ്റാണ്ടുകളിലെ ഐറിഷ്‌ കലയെ, ഒരു പരിധിവരെ, കെല്‍റ്റിക്‌ കലയുടെ വികാസ പരിണാമങ്ങളുടെ അവസാനരൂപമായി ഒരു കൂട്ടര്‍ കണക്കാക്കി വരുന്നു. എന്നാല്‍ റോമന്‍-ജര്‍മന്‍ ആക്രമണങ്ങളില്‍ നിന്ന് അയര്‍ലണ്ട്‌ രക്ഷപ്പെട്ടതോടെ കെല്‍റ്റിക്‌ കല അവിടെ വീണ്ടും ശക്തിപ്രാപിക്കുകയുണ്ടായി. അത്‌ അനുക്രമം സ്വതന്ത്രമായ വികാസപരിണാമങ്ങള്‍ക്ക്‌ വിധേയമാവുകയും ചെയ്‌തു. മിഷനറി പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ പ്രഭവസ്ഥാനങ്ങളും കലാപരവും ബുദ്ധിപരവുമായ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ സിരാകേന്ദ്രങ്ങളുമായി വര്‍ത്തിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന സന്യാസാശ്രമങ്ങളും കന്യാമഠങ്ങളും ഈ വികാസത്തിനു ത്വരകമായി ഭവിച്ചു. ഇതിനകം രാഷ്‌ട്രീയമായി ഒറ്റപ്പെട്ടുകഴിഞ്ഞിരുന്ന അയര്‍ലണ്ട്‌, മതപരമായി യൂറോപ്പിനോടു ബന്ധം പുലര്‍ത്തി. ഈ ബന്ധം കലാപരവും സാംസ്‌കാരികവുമായ ആദാനപ്രദാനങ്ങളിലൂടെ വികസിക്കുന്നതിന്‌ ഐറിഷ്‌കലയ്‌ക്കു സന്ദര്‍ഭം ഉണ്ടാക്കിക്കൊടുത്തു. അലങ്കരണകലയില്‍ ഐറിഷ്‌ ജനത കൈവരിച്ച അഭിവൃദ്ധിക്കു നിദാനം ഇതാണ്‌. കെല്‍റ്റിക്‌ സ്‌തൂപങ്ങളില്‍ മൃഗരൂപങ്ങള്‍ വിന്യസിച്ചുതുടങ്ങിയത്‌ ഈ കാലഘട്ടത്തിലാണ്‌. |
| - | 7-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനം | + | 7-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനം മുതല്‍ 9-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കം വരെയുള്ള ഘട്ടം ഐറിഷ്‌കലയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഒരു സുവര്‍ണയുഗമായിരുന്നു. അന്നത്തെ വാസ്‌തുശില്‌പങ്ങളില്‍ കുറച്ചുമാത്രമേ ഇന്ന്‌ അവശേഷിച്ചിട്ടുള്ളൂ. അക്കൂട്ടത്തില്‍ അര്‍മാക്‌ല്‌, ക്ലോന്‍മക്‌ നോയിസ്‌, കിന്‍ഡാര്‍, ഗ്ലെന്‍ഡാലോ, ലിസ്‌മോര്‍, ക്ലോറാഡ്‌, കെല്‍സ്‌ എന്നീ പ്രശസ്‌ത ഐറിഷ്‌ സന്ന്യാസിമഠങ്ങളുടെ അവശിഷ്‌ടങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. അന്നത്തെ മുഖ്യദേവാലയങ്ങളും മറ്റു മന്ദിരങ്ങളും തടി കൊണ്ടാണ്‌ നിര്‍മിച്ചിരുന്നത്‌. ദേവാലയവാതിലുകള്‍ക്ക്‌ യാതൊരലങ്കാരപ്പണിയും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. എന്നാല്‍ അവയുടെ മുന്നിലും സന്യാസാശ്രമങ്ങളുടെയും കന്യാമഠങ്ങളുടേയും ഉള്ളിലും കാണപ്പെടുന്ന കുരിശുകള്‍, റിലീഫ്‌ ചിത്രങ്ങളും മൃഗരൂപങ്ങളും വര്‍ത്തുളാകൃതിയിലുള്ള കൊത്തുപണികളും ഉത്‌ഖചിതങ്ങളായ മൃഗയാവിനോദരംഗങ്ങളും ബൈബിള്‍ക്കഥകളിലെ ചില സംഭവങ്ങളുടെ ചിത്രണങ്ങളും കൊണ്ട്‌ അലങ്കരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. റ്റിപ്പററി കല്‍കിറാന്‍, കില്‍കെനി, മ്യൂണേ എന്നിവിടങ്ങളിലെ ഇത്തരം കുരിശുകള്‍ ഇന്നും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നു. ഇക്കൂട്ടത്തില്‍ മ്യൂണെയിലെ കുരിശ്‌ കലാമൂല്യത്തില്‍ മുന്നിട്ടു നില്‌ക്കുന്നു. |
| - | + | ||
| - | + | ഹസ്‌തലിഖിത ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍, പ്രതേ്യകിച്ചും ബൈബിളിന്റെ കൈയെഴുത്തുപ്രതികള്‍, ദീപവര്‍ണത്തിലുള്ള ചിത്രവിന്യാസങ്ങള്‍ കൊണ്ട്‌ മോടിപിടിപ്പിക്കുന്നതില്‍ ഐറിഷ്‌ കലാകാരന്മാര്‍ തത്‌പരരായിരുന്നു. 8-ഉം 9-ഉം നൂറ്റാണ്ടുകളിലാണ്‌ ഈ പ്രവണത കൂടുതല്‍ പ്രചരിച്ചത്‌.അവിടത്തെ പല ദേവാലയങ്ങളിലും വിശുദ്ധഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ഇത്തരം പകര്‍പ്പുകള്‍ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നുണ്ട്‌. സെയ്‌ന്റ്‌ ഗാര്‍ഗോസ്‌പല്‍സ്‌, ബുക്ക്‌ ഒഫ്‌ ബ്യൂറോ, ബുക്ക്‌ ഒഫ്‌ കെല്‍സ്‌ തുടങ്ങിയ ഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ പകര്‍പ്പുകളും ഡബ്ലിനിലെ ട്രിനിറ്റി കോളജ്‌, ലിച്ച്‌ഫീല്‍ഡ്‌ ദേവാലയം, സെയ്‌ന്റ്‌ ഹാള്‍ ദേവാലയം എന്നിവയോടു ചേര്‍ന്നുള്ള ഗ്രന്ഥശേഖരങ്ങളിലും അക്കാലത്തെ ചിത്രാലംകൃതഗ്രന്ഥങ്ങള്‍ ശേഖരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്‌. ഈ ഗ്രന്ഥപകര്‍പ്പുകളിലെ ചിത്രണശൈലി ഐറിഷ്‌മിഷനറിമാരുടെ ചുമതലയില്‍ മറ്റു യൂറോപ്യന്‍ രാജ്യങ്ങളില്‍ നടത്തപ്പെട്ടുവന്ന സ്ഥാപനങ്ങള്‍ വഴി ആ രാജ്യങ്ങളിലും പ്രചാരത്തിലെത്തി. പില്‌ക്കാലത്ത്‌ ഈ ശൈലി ലോഹനിര്‍മിതങ്ങളായ ആഭരണങ്ങളിലും ഉപകരണങ്ങളിലും പകര്‍ത്തപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്‌. | |
| - | 9- | + | |
| - | + | നേര്‍ത്ത കമ്പികള്‍കൊണ്ടുള്ള സൂക്ഷ്‌മങ്ങളായ ലതാവലിവിന്യാസങ്ങളും (ഫിലിഗ്രി അലങ്കാരണപ്പണികള്‍) ഇനാമല്‍ കലയും ഈ കാലഘട്ടത്തില്‍ തന്നെ ഐറിഷ്‌ കലയുടെ ഭാഗമായി തീര്‍ന്നിരുന്നു. പ്രശസ്‌ത ദേവാലയങ്ങളുടെ ചെറിയ രൂപങ്ങള്‍, വെങ്കലവിളക്കുകള്‍, ഇനാമല്‍ ചെയ്‌ത അരപ്പട്ടകള്‍ തുടങ്ങി സാങ്കേതികമായി മികച്ചതും നിര്‍മാണസൂക്ഷ്‌മത ദ്യോതിപ്പിക്കുന്നതുമായ നിരവധി കലാരൂപങ്ങള്‍ ഈ കാലഘട്ടത്തിന്റെ സ്‌മാരകങ്ങളായി ഇന്നും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടുപോരുന്നു. | |
| + | 9-ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ വൈക്കിങ്ങുകള്‍ അയര്‍ലണ്ട്‌ ആക്രമിച്ച്‌ ദേവാലയങ്ങള്‍ നശിപ്പിക്കുകയും കൊള്ളയടിക്കുകയും ചെയ്‌തതിന്റെ ഫലമായി കലാമൂല്യമുള്ള പല വസ്‌തുക്കളും നഷ്‌ടപ്പെടുകയും വാസ്‌തുശില്‌പങ്ങള്‍ക്ക്‌ കേടുപാടുകള്‍ സംഭവിക്കുകയും ചെയ്‌തു. അവര്‍ ഡബ്ലിന്‍, കോര്‍ക്ക്‌, ലിമറിക്‌ തുടങ്ങിയ സ്ഥലങ്ങളില്‍ വാണിജ്യകേന്ദ്രങ്ങള്‍ സ്ഥാപിച്ച്‌ സ്വന്തം ആധിപത്യം ഉറപ്പിച്ചതിനെത്തുടര്‍ന്ന്‌ കലാസാംസ്‌കാരിക വിനിമയത്തിലൂടെ ഐറിഷ്‌കല കാലിക പ്രാധാന്യമര്‍ഹിക്കുന്ന ചില മാറ്റങ്ങള്‍ക്ക്‌ വിധേയമായി. കലുഷിതമായിരുന്ന ഐറിഷ്‌ സാംസ്‌കാരികരംഗത്ത്‌ സമാധാനപരമായ ഒരന്തരീക്ഷം വീണ്ടും അയര്‍ലണ്ടില്‍ സംജാതമാക്കിയ 11-ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ കലാസാംസ്‌കാരികരംഗങ്ങളില്‍ പരിഗണനാര്‍ഹങ്ങളായ പല മുന്നേറ്റങ്ങളുമുണ്ടായി. ഹസ്‌തലിഖിത ഗ്രന്ഥങ്ങളിലെ ചിത്രാലംകൃതശൈലിക്ക്‌ പുനര്‍ജന്മം ലഭിച്ച്‌ കൂടുതല്‍ വികസ്വരമായത്‌ ഈ കാലത്താണ്‌. കല്‍കുരിശുകളില്‍ ക്രിസ്‌തുവിന്റെ ക്രൂശിതരൂപവും ഇടവകമെത്രാന്റെ ഛായാരൂപവും അവയ്‌ക്കു ചുറ്റും മൃഗരൂപങ്ങളും കൊത്തിവയ്‌ക്കുന്ന പതിവും ഇക്കാലത്താണ്‌ ആരംഭിച്ചത്‌. ദേവാലയങ്ങളുടെ നിര്‍മാണത്തില്‍ സങ്കീര്‍ണങ്ങളായ പുതുമകളൊന്നും കൈവരിച്ചില്ലെങ്കിലും വാതിലുകള്‍ കൊത്തുപണികള്‍ കൊണ്ട്‌ അലങ്കരിക്കുന്ന രീതി നടപ്പില്‍ വന്നു. റൊമാനസ്‌ക്‌ കലാശൈലിയുടെ സ്വാധീനതയുടെ ഫലമായിട്ടാണ്‌ ഈ മാറ്റങ്ങള്‍ അവിടെ ഉണ്ടായതെന്ന്‌ ചില നിരൂപകന്മാര്‍ സമര്‍ഥിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. 1134-ല്‍ നിര്‍മിച്ച കോര്‍മാക്‌ ദേവാലയം നോര്‍മന്‍ ജര്‍മന്‍ കലയുടെ സ്വാധീനത ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു. | ||
| - | 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ | + | 12-ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ സിസ്റ്റേഷ്യന്‍ സമൂഹം സെയ്‌ന്റ്‌ മലാഖിയുടെ ക്ഷണപ്രകാരം അയര്‍ലണ്ടില്‍ വന്നതോടെ ഇവിടത്തെ ദേശീയ കലാപാരമ്പര്യം ക്ഷീണിക്കുകയും നോര്‍മന്‍ അധിനിവേശത്തോടെ അപ്രത്യക്ഷമാവുകയും ചെയ്‌തു. 15-ഉം 16-ഉം ശതകങ്ങളില്‍ ഇംഗ്ലീഷ്‌ ഗോഥിക്‌ ശൈലി ഇവിടെ ദുര്‍ബലമായി അനുകരിക്കപ്പെട്ടു. ഐറിഷ്‌കലയുടെ ഈറ്റില്ലങ്ങളെന്ന നിലയില്‍ നൂറ്റാണ്ടുകളായി നിലനിന്നുപോന്ന സന്ന്യാസാശ്രമങ്ങളും കന്യാമഠങ്ങളും യൂറോപ്പിലാകെ ആഞ്ഞടിച്ച നവീകരണത്തിന്റെ ആഘാതമേറ്റ്‌ നിശ്ചേതനങ്ങളായി. ആഭ്യന്തരകലഹങ്ങളും ബാഹ്യാക്രമണങ്ങളും ഐറിഷ്‌ ജനജീവിതത്തില്‍ കെടുതികള്‍ ഏല്‌പിച്ചു. ഇവ 17-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഐറിഷ്‌ കലയുടെ വികാസത്തെ പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചു. 18-ാം നൂറ്റാണ്ടായതോടെ ഇവിടത്തെ ശില്‌പികളും വാസ്‌തുവിദ്യാവിദഗ്‌ധന്മാരും കര്‍മോത്സുകരാവുകയും കലാസാംസ്‌കാരിക മണ്‌ഡലങ്ങളില്‍ പുതിയ വീക്ഷണപദങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തുവാന്‍ കരുത്താര്‍ജിക്കുകയും ചെയ്‌തു. യൂറോപ്പിലാകെ പുതുമയ്‌ക്കുവേണ്ടിയുണ്ടായ സംഘടിതമുന്നേറ്റങ്ങള്‍, ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ പുരോഗതിമൂലം സാംസ്‌കാരിക മേഖലയിലുണ്ടായ നവോന്മേഷം എന്നിവയുടെ ഫലമായി വിക്‌ടോറിയന്‍ കാലഘട്ടത്തില്‍ ഇംഗ്ലണ്ടിലുണ്ടായ യാഥാസ്ഥിതികേതരസംസ്‌കാരം അയര്‍ലണ്ടില്‍ സ്വാധീനത ചെലുത്തുകയും ഐറിഷ്‌ കലയുടെ രൂപഭാവങ്ങളെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും ചെയ്‌തു. അതോടൊപ്പം ഐറിഷ്‌ ജനതയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യാഭിലാഷം ഉത്‌കടമായിത്തീര്‍ന്നു. ഈ പശ്ചാത്തലത്തിലാണ്‌ 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഐറിഷ്‌കല വികസിക്കുവാന്‍ ഇടയായത്‌. പുതിയ ഭവനങ്ങളും പുതിയ നഗരവീഥികളും ആധുനികതയില്‍ ഇംഗ്ലണ്ടിനോട്‌ മത്സരിക്കുന്ന മട്ടില്‍ നഗരങ്ങളില്‍ രൂപമെടുത്തു. ഇംഗ്ലീഷ്‌ വാസ്‌തുവിദ്യാശൈലിയും നഗരസംവിധാനക്രമങ്ങളും അലങ്കരണരീതികളും തന്നെയാണ്‌ മൗലികമായി ഐറിഷ്‌ജനത സ്വീകരിച്ചതെങ്കിലും ഇടക്കാലത്ത്‌ കൈവിട്ടുപോയ പാരമ്പര്യകലാശൈലിയില്‍ നിന്നും പല മൂല്യങ്ങളും സമഞ്‌ജസമായി സംയോജിപ്പിച്ച്‌ ദേശീയതയ്‌ക്കിണങ്ങുന്ന ഒരു ശൈലി അവര്‍ രൂപപ്പെടുത്തി. സാഹിത്യം, സംഗീതം, നൃത്തനാടകാദികള്‍ മുതല്‍ ചിത്രകലയും വാസ്‌തുവിദ്യയും വരെ ഈ സവിശേഷത ഉള്‍ക്കൊള്ളുകയുണ്ടായി. |
| - | സമകാലീന ഐറിഷ്‌ കലയിലെ | + | |
| + | 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യദശകങ്ങളില്‍ ലോകത്തിലെ വിവിധ സാംസ്‌കാരിക കേന്ദ്രങ്ങളിലുണ്ടായ വിപ്ലവാത്മകങ്ങളായ മുന്നേറ്റങ്ങളുടെ പ്രതിബിംബനം ഐറിഷ്‌ കലയുടെ വിവിധതലങ്ങളില്‍ പ്രകടമായിട്ടുണ്ട്‌. സ്വന്തവും സ്വതന്ത്രവുമായ വീക്ഷണം നിലനിറുത്തിപ്പോരുന്നതില്‍ ഐറിഷ്‌കലാകാരന്മാര്‍ ദത്താവധാനന്മാരാണ്‌. | ||
| + | സമകാലീന ഐറിഷ്‌ കലയിലെ പ്രമുഖരില്‍ ഡൊറോത്തിക്രാസ്‌, ജെയിംസ്‌കോള്‍മാന്‍, അമന്റ്‌ക്രഗല്‍, ഫെര്‍ഗസ്‌ഫീഹിലി, ഗാരിഫാരലി, ഡൊറീന്‍കെന്നഡി, റോസ്‌എക്കിള്‍സ്‌, മേരിഫിറ്റ്‌സ്‌ജെറാള്‍ഡ്‌, പീറ്റര്‍ റിച്ചാര്‍ഡ്‌സ്‌, ജോണ്‍ലോങ്‌ മുതലായവര്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. ചിത്രകാരനും, ചിത്രചരിത്രകാരനും ശില്‌പിയുമായ ബ്രയന്‍ഒദോഹര്‍ട്ടി ഇരുപതാംനൂറ്റാണ്ടിന്റെ ഉത്തരാര്‍ധത്തില്‍ (1972-2008) ഐറിഷ്‌ കലയ്‌ക്ക്‌ മികച്ച സംഭാവനകള്‍ നല്‌കി. | ||
Current revision as of 04:57, 16 ഓഗസ്റ്റ്‌ 2014
ഐറിഷ്‌ കല
Irish Art
ബ്രിട്ടിഷ്‌ ദ്വീപസമൂഹത്തില്‍പ്പെട്ട അയര്‍ലണ്ടില്‍ ചരിത്രാതീതകാലം മുതല്‍ക്കേ നിലനിന്നുപോരുന്ന കല. സാങ്കേതികമായി ഏഴും എട്ടും നൂറ്റാണ്ടുകള്‍ മുതലുള്ള വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന ഇവിടത്തെ കലാസൃഷ്‌ടികളെയാണ്‌ ഐറിഷ്‌കലയുടെ പരിധിയില്‍ വിമര്‍ശകര്‍ ഇന്ന്‌ ഉള്‍പ്പെടുത്തിപ്പോരുന്നത്‌. ആധുനികകലയുടെ അമൂര്‍ത്ത സ്വഭാവം പ്രാചീന അയര്‍ലണ്ടിലെ ചിത്രകലയിലും ശില്‌പകലയിലും കണ്ടെത്താന്‍ കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്‌.
ലാ-ടേന്‍ (La-Tene) സംസ്‌കാരത്തിന്റെ പ്രാരംഭഘട്ട (ബി.സി അവസാന ദശകങ്ങള്‍) ത്തില്‍ കെല്‍റ്റിക്‌ ജനവര്‍ഗം അയര്‍ലണ്ടില്‍ കുടിയേറിപ്പാര്‍ത്തു തുടങ്ങി. അവരോടൊപ്പം വെങ്കല കലാരൂപങ്ങള്‍ക്ക്‌ ഇവിടെ പ്രവേശനം ലഭിച്ചു. അള്‍സ്റ്റര്‍ പ്രവിശ്യയില്‍ ലോഫ്‌നീഘിനു വടക്കുള്ള പ്രദേശങ്ങളില്‍ നിന്നു കണ്ടെടുക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള കൊത്തുപണികളും ഇനാമല്‍ പണികളുമുള്ള വാളുറകള്‍ അവയ്‌ക്ക്‌ ഉത്തമോദാഹരണങ്ങളാണ്‌. ഇവയ്‌ക്കൊപ്പം തന്നെ ഉന്നതനിലവാരം പുലര്‍ത്തുന്നവയും കൊത്തുപണികള്‍ കൊണ്ട്‌ അലംകൃതങ്ങളുമായ ചില ശിലാരൂപങ്ങളും അതേ കാലഘട്ടത്തിന്റേതായി ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. ഇത്തരം ശിലാരൂപങ്ങള്‍ ആരാധനയ്‌ക്കുപയോഗിച്ചിരുന്നവയാണെന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. എ. ഡി. 5-ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ ക്രിസ്‌തുമതം അയര്‍ലണ്ടില്‍ വ്യാപിച്ചശേഷവും ഇവ അന്യൂനമായി തുടര്‍ന്നുവന്നു. ക്രിസ്‌തു മതാവിര്‍ഭാവത്തോടുകൂടി രൂപപ്പെട്ട ഐറിഷ്‌ ക്രസ്‌തവകല അടുത്ത കുറെ നൂറ്റാണ്ടുകളില്‍ തഴച്ചുവളര്‍ന്നു നിലനിന്നു. 7, 8 നൂറ്റാണ്ടുകളിലെ ഐറിഷ്‌ കലയെ, ഒരു പരിധിവരെ, കെല്‍റ്റിക്‌ കലയുടെ വികാസ പരിണാമങ്ങളുടെ അവസാനരൂപമായി ഒരു കൂട്ടര്‍ കണക്കാക്കി വരുന്നു. എന്നാല്‍ റോമന്‍-ജര്‍മന്‍ ആക്രമണങ്ങളില്‍ നിന്ന് അയര്‍ലണ്ട്‌ രക്ഷപ്പെട്ടതോടെ കെല്‍റ്റിക്‌ കല അവിടെ വീണ്ടും ശക്തിപ്രാപിക്കുകയുണ്ടായി. അത്‌ അനുക്രമം സ്വതന്ത്രമായ വികാസപരിണാമങ്ങള്‍ക്ക്‌ വിധേയമാവുകയും ചെയ്‌തു. മിഷനറി പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ പ്രഭവസ്ഥാനങ്ങളും കലാപരവും ബുദ്ധിപരവുമായ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ സിരാകേന്ദ്രങ്ങളുമായി വര്‍ത്തിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന സന്യാസാശ്രമങ്ങളും കന്യാമഠങ്ങളും ഈ വികാസത്തിനു ത്വരകമായി ഭവിച്ചു. ഇതിനകം രാഷ്‌ട്രീയമായി ഒറ്റപ്പെട്ടുകഴിഞ്ഞിരുന്ന അയര്‍ലണ്ട്‌, മതപരമായി യൂറോപ്പിനോടു ബന്ധം പുലര്‍ത്തി. ഈ ബന്ധം കലാപരവും സാംസ്‌കാരികവുമായ ആദാനപ്രദാനങ്ങളിലൂടെ വികസിക്കുന്നതിന്‌ ഐറിഷ്‌കലയ്‌ക്കു സന്ദര്‍ഭം ഉണ്ടാക്കിക്കൊടുത്തു. അലങ്കരണകലയില്‍ ഐറിഷ്‌ ജനത കൈവരിച്ച അഭിവൃദ്ധിക്കു നിദാനം ഇതാണ്‌. കെല്‍റ്റിക്‌ സ്‌തൂപങ്ങളില്‍ മൃഗരൂപങ്ങള്‍ വിന്യസിച്ചുതുടങ്ങിയത്‌ ഈ കാലഘട്ടത്തിലാണ്‌.
7-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനം മുതല്‍ 9-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കം വരെയുള്ള ഘട്ടം ഐറിഷ്‌കലയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഒരു സുവര്‍ണയുഗമായിരുന്നു. അന്നത്തെ വാസ്‌തുശില്‌പങ്ങളില്‍ കുറച്ചുമാത്രമേ ഇന്ന്‌ അവശേഷിച്ചിട്ടുള്ളൂ. അക്കൂട്ടത്തില്‍ അര്‍മാക്‌ല്‌, ക്ലോന്‍മക്‌ നോയിസ്‌, കിന്‍ഡാര്‍, ഗ്ലെന്‍ഡാലോ, ലിസ്‌മോര്‍, ക്ലോറാഡ്‌, കെല്‍സ്‌ എന്നീ പ്രശസ്‌ത ഐറിഷ്‌ സന്ന്യാസിമഠങ്ങളുടെ അവശിഷ്‌ടങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. അന്നത്തെ മുഖ്യദേവാലയങ്ങളും മറ്റു മന്ദിരങ്ങളും തടി കൊണ്ടാണ്‌ നിര്‍മിച്ചിരുന്നത്‌. ദേവാലയവാതിലുകള്‍ക്ക്‌ യാതൊരലങ്കാരപ്പണിയും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. എന്നാല്‍ അവയുടെ മുന്നിലും സന്യാസാശ്രമങ്ങളുടെയും കന്യാമഠങ്ങളുടേയും ഉള്ളിലും കാണപ്പെടുന്ന കുരിശുകള്‍, റിലീഫ്‌ ചിത്രങ്ങളും മൃഗരൂപങ്ങളും വര്‍ത്തുളാകൃതിയിലുള്ള കൊത്തുപണികളും ഉത്‌ഖചിതങ്ങളായ മൃഗയാവിനോദരംഗങ്ങളും ബൈബിള്‍ക്കഥകളിലെ ചില സംഭവങ്ങളുടെ ചിത്രണങ്ങളും കൊണ്ട്‌ അലങ്കരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. റ്റിപ്പററി കല്‍കിറാന്‍, കില്‍കെനി, മ്യൂണേ എന്നിവിടങ്ങളിലെ ഇത്തരം കുരിശുകള്‍ ഇന്നും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നു. ഇക്കൂട്ടത്തില്‍ മ്യൂണെയിലെ കുരിശ്‌ കലാമൂല്യത്തില്‍ മുന്നിട്ടു നില്‌ക്കുന്നു.
ഹസ്‌തലിഖിത ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍, പ്രതേ്യകിച്ചും ബൈബിളിന്റെ കൈയെഴുത്തുപ്രതികള്‍, ദീപവര്‍ണത്തിലുള്ള ചിത്രവിന്യാസങ്ങള്‍ കൊണ്ട്‌ മോടിപിടിപ്പിക്കുന്നതില്‍ ഐറിഷ്‌ കലാകാരന്മാര്‍ തത്‌പരരായിരുന്നു. 8-ഉം 9-ഉം നൂറ്റാണ്ടുകളിലാണ്‌ ഈ പ്രവണത കൂടുതല്‍ പ്രചരിച്ചത്‌.അവിടത്തെ പല ദേവാലയങ്ങളിലും വിശുദ്ധഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ഇത്തരം പകര്‍പ്പുകള്‍ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നുണ്ട്‌. സെയ്‌ന്റ്‌ ഗാര്‍ഗോസ്‌പല്‍സ്‌, ബുക്ക്‌ ഒഫ്‌ ബ്യൂറോ, ബുക്ക്‌ ഒഫ്‌ കെല്‍സ്‌ തുടങ്ങിയ ഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ പകര്‍പ്പുകളും ഡബ്ലിനിലെ ട്രിനിറ്റി കോളജ്‌, ലിച്ച്‌ഫീല്‍ഡ്‌ ദേവാലയം, സെയ്‌ന്റ്‌ ഹാള്‍ ദേവാലയം എന്നിവയോടു ചേര്‍ന്നുള്ള ഗ്രന്ഥശേഖരങ്ങളിലും അക്കാലത്തെ ചിത്രാലംകൃതഗ്രന്ഥങ്ങള്‍ ശേഖരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്‌. ഈ ഗ്രന്ഥപകര്‍പ്പുകളിലെ ചിത്രണശൈലി ഐറിഷ്‌മിഷനറിമാരുടെ ചുമതലയില്‍ മറ്റു യൂറോപ്യന്‍ രാജ്യങ്ങളില്‍ നടത്തപ്പെട്ടുവന്ന സ്ഥാപനങ്ങള്‍ വഴി ആ രാജ്യങ്ങളിലും പ്രചാരത്തിലെത്തി. പില്‌ക്കാലത്ത്‌ ഈ ശൈലി ലോഹനിര്‍മിതങ്ങളായ ആഭരണങ്ങളിലും ഉപകരണങ്ങളിലും പകര്‍ത്തപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്‌.
നേര്‍ത്ത കമ്പികള്‍കൊണ്ടുള്ള സൂക്ഷ്‌മങ്ങളായ ലതാവലിവിന്യാസങ്ങളും (ഫിലിഗ്രി അലങ്കാരണപ്പണികള്‍) ഇനാമല്‍ കലയും ഈ കാലഘട്ടത്തില്‍ തന്നെ ഐറിഷ്‌ കലയുടെ ഭാഗമായി തീര്‍ന്നിരുന്നു. പ്രശസ്‌ത ദേവാലയങ്ങളുടെ ചെറിയ രൂപങ്ങള്‍, വെങ്കലവിളക്കുകള്‍, ഇനാമല്‍ ചെയ്‌ത അരപ്പട്ടകള്‍ തുടങ്ങി സാങ്കേതികമായി മികച്ചതും നിര്‍മാണസൂക്ഷ്‌മത ദ്യോതിപ്പിക്കുന്നതുമായ നിരവധി കലാരൂപങ്ങള്‍ ഈ കാലഘട്ടത്തിന്റെ സ്‌മാരകങ്ങളായി ഇന്നും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടുപോരുന്നു. 9-ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ വൈക്കിങ്ങുകള്‍ അയര്‍ലണ്ട്‌ ആക്രമിച്ച്‌ ദേവാലയങ്ങള്‍ നശിപ്പിക്കുകയും കൊള്ളയടിക്കുകയും ചെയ്‌തതിന്റെ ഫലമായി കലാമൂല്യമുള്ള പല വസ്‌തുക്കളും നഷ്‌ടപ്പെടുകയും വാസ്‌തുശില്‌പങ്ങള്‍ക്ക്‌ കേടുപാടുകള്‍ സംഭവിക്കുകയും ചെയ്‌തു. അവര്‍ ഡബ്ലിന്‍, കോര്‍ക്ക്‌, ലിമറിക്‌ തുടങ്ങിയ സ്ഥലങ്ങളില്‍ വാണിജ്യകേന്ദ്രങ്ങള്‍ സ്ഥാപിച്ച്‌ സ്വന്തം ആധിപത്യം ഉറപ്പിച്ചതിനെത്തുടര്‍ന്ന്‌ കലാസാംസ്‌കാരിക വിനിമയത്തിലൂടെ ഐറിഷ്‌കല കാലിക പ്രാധാന്യമര്‍ഹിക്കുന്ന ചില മാറ്റങ്ങള്‍ക്ക്‌ വിധേയമായി. കലുഷിതമായിരുന്ന ഐറിഷ്‌ സാംസ്‌കാരികരംഗത്ത്‌ സമാധാനപരമായ ഒരന്തരീക്ഷം വീണ്ടും അയര്‍ലണ്ടില്‍ സംജാതമാക്കിയ 11-ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ കലാസാംസ്‌കാരികരംഗങ്ങളില്‍ പരിഗണനാര്‍ഹങ്ങളായ പല മുന്നേറ്റങ്ങളുമുണ്ടായി. ഹസ്‌തലിഖിത ഗ്രന്ഥങ്ങളിലെ ചിത്രാലംകൃതശൈലിക്ക്‌ പുനര്‍ജന്മം ലഭിച്ച്‌ കൂടുതല്‍ വികസ്വരമായത്‌ ഈ കാലത്താണ്‌. കല്‍കുരിശുകളില്‍ ക്രിസ്‌തുവിന്റെ ക്രൂശിതരൂപവും ഇടവകമെത്രാന്റെ ഛായാരൂപവും അവയ്‌ക്കു ചുറ്റും മൃഗരൂപങ്ങളും കൊത്തിവയ്‌ക്കുന്ന പതിവും ഇക്കാലത്താണ്‌ ആരംഭിച്ചത്‌. ദേവാലയങ്ങളുടെ നിര്‍മാണത്തില്‍ സങ്കീര്‍ണങ്ങളായ പുതുമകളൊന്നും കൈവരിച്ചില്ലെങ്കിലും വാതിലുകള്‍ കൊത്തുപണികള്‍ കൊണ്ട്‌ അലങ്കരിക്കുന്ന രീതി നടപ്പില്‍ വന്നു. റൊമാനസ്‌ക്‌ കലാശൈലിയുടെ സ്വാധീനതയുടെ ഫലമായിട്ടാണ്‌ ഈ മാറ്റങ്ങള്‍ അവിടെ ഉണ്ടായതെന്ന്‌ ചില നിരൂപകന്മാര്‍ സമര്‍ഥിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. 1134-ല്‍ നിര്‍മിച്ച കോര്‍മാക്‌ ദേവാലയം നോര്‍മന്‍ ജര്‍മന്‍ കലയുടെ സ്വാധീനത ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു.
12-ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ സിസ്റ്റേഷ്യന്‍ സമൂഹം സെയ്‌ന്റ്‌ മലാഖിയുടെ ക്ഷണപ്രകാരം അയര്‍ലണ്ടില്‍ വന്നതോടെ ഇവിടത്തെ ദേശീയ കലാപാരമ്പര്യം ക്ഷീണിക്കുകയും നോര്‍മന്‍ അധിനിവേശത്തോടെ അപ്രത്യക്ഷമാവുകയും ചെയ്‌തു. 15-ഉം 16-ഉം ശതകങ്ങളില്‍ ഇംഗ്ലീഷ്‌ ഗോഥിക്‌ ശൈലി ഇവിടെ ദുര്‍ബലമായി അനുകരിക്കപ്പെട്ടു. ഐറിഷ്‌കലയുടെ ഈറ്റില്ലങ്ങളെന്ന നിലയില്‍ നൂറ്റാണ്ടുകളായി നിലനിന്നുപോന്ന സന്ന്യാസാശ്രമങ്ങളും കന്യാമഠങ്ങളും യൂറോപ്പിലാകെ ആഞ്ഞടിച്ച നവീകരണത്തിന്റെ ആഘാതമേറ്റ്‌ നിശ്ചേതനങ്ങളായി. ആഭ്യന്തരകലഹങ്ങളും ബാഹ്യാക്രമണങ്ങളും ഐറിഷ്‌ ജനജീവിതത്തില്‍ കെടുതികള്‍ ഏല്‌പിച്ചു. ഇവ 17-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഐറിഷ്‌ കലയുടെ വികാസത്തെ പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചു. 18-ാം നൂറ്റാണ്ടായതോടെ ഇവിടത്തെ ശില്‌പികളും വാസ്‌തുവിദ്യാവിദഗ്‌ധന്മാരും കര്‍മോത്സുകരാവുകയും കലാസാംസ്‌കാരിക മണ്‌ഡലങ്ങളില്‍ പുതിയ വീക്ഷണപദങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തുവാന്‍ കരുത്താര്‍ജിക്കുകയും ചെയ്‌തു. യൂറോപ്പിലാകെ പുതുമയ്‌ക്കുവേണ്ടിയുണ്ടായ സംഘടിതമുന്നേറ്റങ്ങള്‍, ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ പുരോഗതിമൂലം സാംസ്‌കാരിക മേഖലയിലുണ്ടായ നവോന്മേഷം എന്നിവയുടെ ഫലമായി വിക്‌ടോറിയന്‍ കാലഘട്ടത്തില്‍ ഇംഗ്ലണ്ടിലുണ്ടായ യാഥാസ്ഥിതികേതരസംസ്‌കാരം അയര്‍ലണ്ടില്‍ സ്വാധീനത ചെലുത്തുകയും ഐറിഷ്‌ കലയുടെ രൂപഭാവങ്ങളെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും ചെയ്‌തു. അതോടൊപ്പം ഐറിഷ്‌ ജനതയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യാഭിലാഷം ഉത്‌കടമായിത്തീര്‍ന്നു. ഈ പശ്ചാത്തലത്തിലാണ്‌ 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഐറിഷ്‌കല വികസിക്കുവാന്‍ ഇടയായത്‌. പുതിയ ഭവനങ്ങളും പുതിയ നഗരവീഥികളും ആധുനികതയില്‍ ഇംഗ്ലണ്ടിനോട്‌ മത്സരിക്കുന്ന മട്ടില്‍ നഗരങ്ങളില്‍ രൂപമെടുത്തു. ഇംഗ്ലീഷ്‌ വാസ്‌തുവിദ്യാശൈലിയും നഗരസംവിധാനക്രമങ്ങളും അലങ്കരണരീതികളും തന്നെയാണ്‌ മൗലികമായി ഐറിഷ്‌ജനത സ്വീകരിച്ചതെങ്കിലും ഇടക്കാലത്ത്‌ കൈവിട്ടുപോയ പാരമ്പര്യകലാശൈലിയില്‍ നിന്നും പല മൂല്യങ്ങളും സമഞ്‌ജസമായി സംയോജിപ്പിച്ച്‌ ദേശീയതയ്‌ക്കിണങ്ങുന്ന ഒരു ശൈലി അവര്‍ രൂപപ്പെടുത്തി. സാഹിത്യം, സംഗീതം, നൃത്തനാടകാദികള്‍ മുതല്‍ ചിത്രകലയും വാസ്‌തുവിദ്യയും വരെ ഈ സവിശേഷത ഉള്‍ക്കൊള്ളുകയുണ്ടായി.
20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യദശകങ്ങളില്‍ ലോകത്തിലെ വിവിധ സാംസ്‌കാരിക കേന്ദ്രങ്ങളിലുണ്ടായ വിപ്ലവാത്മകങ്ങളായ മുന്നേറ്റങ്ങളുടെ പ്രതിബിംബനം ഐറിഷ്‌ കലയുടെ വിവിധതലങ്ങളില്‍ പ്രകടമായിട്ടുണ്ട്‌. സ്വന്തവും സ്വതന്ത്രവുമായ വീക്ഷണം നിലനിറുത്തിപ്പോരുന്നതില്‍ ഐറിഷ്‌കലാകാരന്മാര്‍ ദത്താവധാനന്മാരാണ്‌. സമകാലീന ഐറിഷ്‌ കലയിലെ പ്രമുഖരില്‍ ഡൊറോത്തിക്രാസ്‌, ജെയിംസ്‌കോള്‍മാന്‍, അമന്റ്‌ക്രഗല്‍, ഫെര്‍ഗസ്‌ഫീഹിലി, ഗാരിഫാരലി, ഡൊറീന്‍കെന്നഡി, റോസ്‌എക്കിള്‍സ്‌, മേരിഫിറ്റ്‌സ്‌ജെറാള്‍ഡ്‌, പീറ്റര്‍ റിച്ചാര്‍ഡ്‌സ്‌, ജോണ്‍ലോങ്‌ മുതലായവര്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. ചിത്രകാരനും, ചിത്രചരിത്രകാരനും ശില്‌പിയുമായ ബ്രയന്‍ഒദോഹര്‍ട്ടി ഇരുപതാംനൂറ്റാണ്ടിന്റെ ഉത്തരാര്‍ധത്തില്‍ (1972-2008) ഐറിഷ്‌ കലയ്‌ക്ക്‌ മികച്ച സംഭാവനകള്‍ നല്‌കി.
