This site is not complete. The work to converting the volumes of സര്‍വ്വവിജ്ഞാനകോശം is on progress. Please bear with us
Please contact webmastersiep@yahoo.com for any queries regarding this website.
Reading Problems? see Enabling Malayalam
ഇലക്‌ട്രിക്‌ ഫ്യൂസ്‌
സര്‍വ്വവിജ്ഞാനകോശം സംരംഭത്തില്‍ നിന്ന്
Mksol (സംവാദം | സംഭാവനകള്) (→Electric fuse) |
Mksol (സംവാദം | സംഭാവനകള്) (→Electric fuse) |
||
| വരി 5: | വരി 5: | ||
== Electric fuse == | == Electric fuse == | ||
| - | വൈദ്യുത പരിപഥത്തില്‍കൂടിയുണ്ടാകുന്ന വിദ്യുദ്‌ധാരയുടെ അളവ്‌ ക്രമാതീതമാകുമ്പോള്‍ പരിപഥത്തോടു ബന്ധിപ്പിച്ചിട്ടുള്ള ഉപകരണങ്ങള്‍ക്ക്‌ സംഭവിച്ചേക്കാവുന്ന കേടുപാടുകളില്‍നിന്ന്‌ രക്ഷിക്കത്തക്കവിധത്തില്‍ പരിപഥത്തില്‍ക്കൂടിയുള്ള വിദ്യുത്‌പ്രവാഹത്തെ തടസ്സപ്പെടുത്തുവാനുള്ള സംവിധാനം. ഇതിന്‌ സാധാരണയായി ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നത്‌ കുറഞ്ഞ ദ്രവണാങ്കമുള്ള സങ്കരലോഹനിര്‍മിതമായ ഒരു ലോലതന്തുവാണ്‌. പ്രതിഷ്‌ഠാപനങ്ങളിലെ സാധാരണ ഫ്യൂസുകളില്‍ മേല്‌പറഞ്ഞതരത്തിലുള്ള ലോലതന്തുവും എലിമെന്റിനെ ആവരണം ചെയ്യത്തക്കവിധത്തില്‍ ഒരു രോധക കവചവും എലിമെന്റിനെ പരിപഥത്തോടു | + | വൈദ്യുത പരിപഥത്തില്‍കൂടിയുണ്ടാകുന്ന വിദ്യുദ്‌ധാരയുടെ അളവ്‌ ക്രമാതീതമാകുമ്പോള്‍ പരിപഥത്തോടു ബന്ധിപ്പിച്ചിട്ടുള്ള ഉപകരണങ്ങള്‍ക്ക്‌ സംഭവിച്ചേക്കാവുന്ന കേടുപാടുകളില്‍നിന്ന്‌ രക്ഷിക്കത്തക്കവിധത്തില്‍ പരിപഥത്തില്‍ക്കൂടിയുള്ള വിദ്യുത്‌പ്രവാഹത്തെ തടസ്സപ്പെടുത്തുവാനുള്ള സംവിധാനം. ഇതിന്‌ സാധാരണയായി ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നത്‌ കുറഞ്ഞ ദ്രവണാങ്കമുള്ള സങ്കരലോഹനിര്‍മിതമായ ഒരു ലോലതന്തുവാണ്‌. പ്രതിഷ്‌ഠാപനങ്ങളിലെ സാധാരണ ഫ്യൂസുകളില്‍ മേല്‌പറഞ്ഞതരത്തിലുള്ള ലോലതന്തുവും എലിമെന്റിനെ ആവരണം ചെയ്യത്തക്കവിധത്തില്‍ ഒരു രോധക കവചവും എലിമെന്റിനെ പരിപഥത്തോടു ശ്രേണിയില്‍ ബന്ധിക്കുന്നതിന്‌ പറ്റിയതരത്തില്‍ രണ്ട്‌ ലോഹാഗ്രങ്ങളും ഉണ്ടായിരിക്കും. എലിമെന്റില്‍ക്കൂടിയുള്ള വിദ്യുദ്‌ധാരയുടെ പ്രവാഹനിരക്ക്‌ വൈദ്യുതിമൂല്യത്തിന്‌ തുല്യമോ അതിലും കുറവോ ആയിരിക്കുമ്പോള്‍ എലിമെന്റിന്റെ പ്രതിരോധത്തില്‍ ഈ ധാരാപ്രവാഹംമൂലം ഉത്‌പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന താപം, അതിനെ ഉരുക്കത്തക്ക അളവിലുണ്ടായിരിക്കുകയില്ല; എന്നാല്‍, ധാരയുടെ അളവ്‌ ക്രമാതീതമാകുമ്പോള്‍, ഉണ്ടാകുന്ന താപത്താല്‍ എലിമെന്റ്‌ ഉരുകുകയും അങ്ങനെ പരിപഥത്തിലൂടെയുള്ള വൈദ്യുതി രോധിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. പുതിയ ഫ്യൂസ്‌ എലിമെന്റുകളുപയോഗിച്ച്‌ പരിപഥത്തെ വീണ്ടും പ്രവര്‍ത്തനക്ഷമമാക്കാം. |
[[ചിത്രം:Vol4p297_High Rupturing Capacity fuse.jpg|thumb|എച്ച്‌.ആര്‍.സി. ഫ്യൂസ്‌]] | [[ചിത്രം:Vol4p297_High Rupturing Capacity fuse.jpg|thumb|എച്ച്‌.ആര്‍.സി. ഫ്യൂസ്‌]] | ||
| - | വീടുകളിലെ വൈദ്യുതപ്രതിഷ്‌ഠാപനങ്ങളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിന്‌ പലതരത്തിലുള്ള ഫ്യൂസുകളുണ്ട്‌. ഫ്യൂസുകളുടെ സ്ഥാനത്തിന്‌ അനുയോജ്യമായ നിരക്കിലുള്ള എലിമെന്റുകളാണ്‌ ബന്ധിക്കാറുള്ളത്‌. ഇതിനുവേണ്ടി പല പ്രവാഹനിരക്കില്‍ വൈദ്യുതി കടത്തിവിടുന്ന ഫ്യൂസ്‌ എലിമെന്റുകള്‍ ലഭ്യമാണ്‌. ഉദാഹരണമായി ഒരു പരിപഥഫ്യൂസില്‍ (circuit fuse) അഞ്ച്‌ ആമ്പിയര്‍ ശേഷിയുള്ള എലിമെന്റ്‌ ബന്ധിക്കുമ്പോള്‍, ലൈനിന്റെ തുടക്കത്തിലുള്ള ഏരിയല്‍ഫ്യൂസിലെ (aerial fuse) എലിമെന്റിന്റെ നിരക്ക്‌ 15 ആമ്പിയര്‍ ആയിരിക്കും. അങ്ങനെ ഓരോ പരിപഥത്തിലും വരാവുന്ന ധാരയുടെ അളവിനെയും അതിലുണ്ടാകാവുന്ന | + | വീടുകളിലെ വൈദ്യുതപ്രതിഷ്‌ഠാപനങ്ങളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിന്‌ പലതരത്തിലുള്ള ഫ്യൂസുകളുണ്ട്‌. ഫ്യൂസുകളുടെ സ്ഥാനത്തിന്‌ അനുയോജ്യമായ നിരക്കിലുള്ള എലിമെന്റുകളാണ്‌ ബന്ധിക്കാറുള്ളത്‌. ഇതിനുവേണ്ടി പല പ്രവാഹനിരക്കില്‍ വൈദ്യുതി കടത്തിവിടുന്ന ഫ്യൂസ്‌ എലിമെന്റുകള്‍ ലഭ്യമാണ്‌. ഉദാഹരണമായി ഒരു പരിപഥഫ്യൂസില്‍ (circuit fuse) അഞ്ച്‌ ആമ്പിയര്‍ ശേഷിയുള്ള എലിമെന്റ്‌ ബന്ധിക്കുമ്പോള്‍, ലൈനിന്റെ തുടക്കത്തിലുള്ള ഏരിയല്‍ഫ്യൂസിലെ (aerial fuse) എലിമെന്റിന്റെ നിരക്ക്‌ 15 ആമ്പിയര്‍ ആയിരിക്കും. അങ്ങനെ ഓരോ പരിപഥത്തിലും വരാവുന്ന ധാരയുടെ അളവിനെയും അതിലുണ്ടാകാവുന്ന പ്രാേത്‌കര്‍ഷ(upsurge)ങ്ങളെയും കണക്കിലെടുത്താണ്‌ ഫ്യൂസിന്റെ ശേഷി നിര്‍ണയിക്കുന്നത്‌. |
തടസ്സപ്പെടുത്തേണ്ട ധാരയുടെ അളവ്‌, അതിനുവേണ്ടിവരുന്ന സമയം, പ്രതിഷ്‌ഠിക്കുന്ന സ്ഥലം എന്നിവ കണക്കിലെടുത്ത്‌ ഫ്യൂസുകളെ പല ആകൃതിയിലും വലുപ്പത്തിലും നിര്‍മിച്ചിരിക്കുന്നു; പക്ഷേ എല്ലാത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനതത്ത്വം ഒന്നുതന്നെയാണ്‌. | തടസ്സപ്പെടുത്തേണ്ട ധാരയുടെ അളവ്‌, അതിനുവേണ്ടിവരുന്ന സമയം, പ്രതിഷ്‌ഠിക്കുന്ന സ്ഥലം എന്നിവ കണക്കിലെടുത്ത്‌ ഫ്യൂസുകളെ പല ആകൃതിയിലും വലുപ്പത്തിലും നിര്‍മിച്ചിരിക്കുന്നു; പക്ഷേ എല്ലാത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനതത്ത്വം ഒന്നുതന്നെയാണ്‌. | ||
| - | കാര്‍ട്രിഡ്‌ജ്‌ഫ്യൂസ്‌. സാധാരണയായി അധിക വിദ്യുദ്‌ധാര വഹിക്കുന്ന വിദ്യുത്‌പരിപഥങ്ങളുള്ള വ്യാവസായികപ്രതിഷ്‌ഠാപനങ്ങളിലെ (industrial installations) വൈദ്യുതമോട്ടോറുകള്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചുതുടങ്ങുന്നതിനുള്ള പരിപഥങ്ങളില്‍ കാര്‍ട്രിഡ്‌ജ്‌ ഫ്യൂസുകളാണ്‌ ഉപയോഗിക്കാറുള്ളത്‌. ഇതില്‍ എലിമെന്റിനെ വൃത്തസ്‌തംഭാകൃതിയിലുള്ള ഒരു രോധക കവചത്തിന്റെ രണ്ടറ്റത്തും ഉറപ്പിച്ചിട്ടുള്ള ലോഹാഗ്രങ്ങള്‍ക്കിടയിലായി ബന്ധിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്യൂസ്‌എലിമെന്റിനെ പൂര്‍ണമായും ആവരണം ചെയ്‌ത്‌ അഗ്നിരോധനശക്തിയുള്ള ഒരു കുഴലുള്ളതിനാല്‍, അധികവോള്‍ട്ടതയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുമ്പോള്‍ ഫ്യൂസ്‌ എലിമെന്റ്‌ പെട്ടെന്ന്‌ ഉരുകിയാലും അതുപൊട്ടിത്തെറിച്ച്‌ അപകടം ഉണ്ടാകുന്നില്ല. | + | '''കാര്‍ട്രിഡ്‌ജ്‌ഫ്യൂസ്‌.''' സാധാരണയായി അധിക വിദ്യുദ്‌ധാര വഹിക്കുന്ന വിദ്യുത്‌പരിപഥങ്ങളുള്ള വ്യാവസായികപ്രതിഷ്‌ഠാപനങ്ങളിലെ (industrial installations) വൈദ്യുതമോട്ടോറുകള്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചുതുടങ്ങുന്നതിനുള്ള പരിപഥങ്ങളില്‍ കാര്‍ട്രിഡ്‌ജ്‌ ഫ്യൂസുകളാണ്‌ ഉപയോഗിക്കാറുള്ളത്‌. ഇതില്‍ എലിമെന്റിനെ വൃത്തസ്‌തംഭാകൃതിയിലുള്ള ഒരു രോധക കവചത്തിന്റെ രണ്ടറ്റത്തും ഉറപ്പിച്ചിട്ടുള്ള ലോഹാഗ്രങ്ങള്‍ക്കിടയിലായി ബന്ധിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്യൂസ്‌എലിമെന്റിനെ പൂര്‍ണമായും ആവരണം ചെയ്‌ത്‌ അഗ്നിരോധനശക്തിയുള്ള ഒരു കുഴലുള്ളതിനാല്‍, അധികവോള്‍ട്ടതയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുമ്പോള്‍ ഫ്യൂസ്‌ എലിമെന്റ്‌ പെട്ടെന്ന്‌ ഉരുകിയാലും അതുപൊട്ടിത്തെറിച്ച്‌ അപകടം ഉണ്ടാകുന്നില്ല. |
| - | മിനിയേച്ചര്‍ ഫ്യൂസ്‌. സൂക്ഷ്‌മതരങ്ങളായ | + | |
| - | എച്ച്‌.ആര്‍.സി. (HRC) ഫ്യൂസ്‌. ഹൈ റപ്‌ച്ചറിങ്‌ കപ്പാസിറ്റി (High Rupturing Capacity) ഫ്യൂസുകള്‍ താരതമ്യേന കൂടിയ അളവിലുള്ള വൈദ്യുതി വഹിക്കുന്ന പരിപഥങ്ങളില്‍ സുരക്ഷിതത്വം ഉറപ്പാക്കാന്‍ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നവയാണ്‌. കാര്‍ട്രിഡ്‌ജ്‌ ഫ്യൂസിന്റെ പരിഷ്‌കരിച്ച പതിപ്പായി ഇതിനെ കണക്കാക്കാം. ഈ ഫ്യൂസുകള്‍ | + | '''മിനിയേച്ചര്‍ ഫ്യൂസ്‌.''' സൂക്ഷ്‌മതരങ്ങളായ ഇലക്‌ട്രാേണികോപകരണങ്ങളെയും സാധാരണ മോട്ടോര്‍വാഹനങ്ങളിലെ വൈദ്യുതപരിപഥങ്ങളെയും മറ്റും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുപയോഗിക്കുന്നത്‌ മിനിയേച്ചര്‍ ഫ്യൂസുകളാണ്‌. ഒരു സ്‌ഫടികക്കുഴലിലായിരിക്കും ഇതിലെ രോധകകവചം. കുഴലിന്റെ രണ്ട്‌ അഗ്രങ്ങളിലും തൊപ്പിയുടെ ആകൃതിയില്‍ വച്ചിരിക്കുന്ന ലോഹസമ്പര്‍ക്കകങ്ങള്‍ക്കിടയിലായിട്ടാണ്‌ ഫ്യൂസ്‌ എലിമെന്റിനെ ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്‌. |
| + | |||
| + | '''എച്ച്‌.ആര്‍.സി. (HRC) ഫ്യൂസ്‌.''' ഹൈ റപ്‌ച്ചറിങ്‌ കപ്പാസിറ്റി (High Rupturing Capacity) ഫ്യൂസുകള്‍ താരതമ്യേന കൂടിയ അളവിലുള്ള വൈദ്യുതി വഹിക്കുന്ന പരിപഥങ്ങളില്‍ സുരക്ഷിതത്വം ഉറപ്പാക്കാന്‍ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നവയാണ്‌. കാര്‍ട്രിഡ്‌ജ്‌ ഫ്യൂസിന്റെ പരിഷ്‌കരിച്ച പതിപ്പായി ഇതിനെ കണക്കാക്കാം. ഈ ഫ്യൂസുകള്‍ 2-1250 ആമ്പിയര്‍ റേറ്റിങ്ങില്‍ വരെ ലഭ്യമാണ്‌. ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ഉണ്ടാകുമ്പോള്‍ ഫ്യൂസ്‌ വയര്‍ എരിഞ്ഞ്‌ വിദ്യുദ്‌ ആര്‍ക്കും അമിതമായ താപവും മര്‍ദവും ഉണ്ടാകുന്നു. ഈ ആര്‍ക്കും മറ്റും ശമിപ്പിക്കുന്നതിനായി, ഫ്യൂസിന്റെ സ്‌ഫടികക്കൂടിനുള്ളില്‍ സിലിക്കയുടെയും ക്വാര്‍ട്‌സിന്റെയും തരികള്‍ നിറച്ചിരിക്കും. ഈ രൂപകല്‌പന കുറച്ചുകൂടി സുരക്ഷിതമായി ലഘുപരിപഥങ്ങളെ നേരിടാന്‍ കഴിയുന്നതുകൊണ്ടാണ്‌ ഹൈ റപ്‌ച്ചറിങ്‌ എന്ന പേര്‌ നല്‍കിയിരിക്കുന്നത്‌. ഫ്യൂസ്‌ ഒരിക്കല്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചു കഴിഞ്ഞാല്‍ മാറ്റി മറ്റൊന്ന്‌ സ്ഥാപിക്കണം. | ||
[[ചിത്രം:Vol4p297_Miniature-Circuit-Breaker.jpg|thumb|എം.സി.ബി.]] | [[ചിത്രം:Vol4p297_Miniature-Circuit-Breaker.jpg|thumb|എം.സി.ബി.]] | ||
| - | എം.സി.ബി. (MCB). ഒരു നിശ്ചിത ധാരയില്‍ കൂടുകയോ (ഓവര്‍ ലോഡ്‌) ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ഉണ്ടാവുകയോ ചെയ്‌താല്‍ ഉടന്‍, താനേ വൈദ്യുത സപ്ലൈ വിടുവിച്ച്‌ ഉപകരണങ്ങളെയും വയറിങ്ങിനെയും സംരക്ഷിക്കുന്ന ഉപകരണമാണ്‌ എം.സി.ബി. അഥവാ മിനിയേച്ചര്‍ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ | + | '''എം.സി.ബി. (MCB).''' ഒരു നിശ്ചിത ധാരയില്‍ കൂടുകയോ (ഓവര്‍ ലോഡ്‌) ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ഉണ്ടാവുകയോ ചെയ്‌താല്‍ ഉടന്‍, താനേ വൈദ്യുത സപ്ലൈ വിടുവിച്ച്‌ ഉപകരണങ്ങളെയും വയറിങ്ങിനെയും സംരക്ഷിക്കുന്ന ഉപകരണമാണ്‌ എം.സി.ബി. അഥവാ മിനിയേച്ചര്‍ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ബ്രേക്കര്‍. വൈദ്യുതി സബ്‌സ്റ്റേഷനുകളില്‍ ഉപയോഗിക്കുന്ന സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ബ്രേക്കറുകളുടെ ചെറിയ പതിപ്പാണിത്‌. കിറ്റ്‌-ക്യാറ്റ്‌ ഫ്യൂസും കാര്‍ട്രിഡ്‌ജ്‌ ഫ്യൂസുകളും ആവശ്യമുള്ള ധാരയുടെ പകുതിയിലേറെ വന്നാല്‍ മാത്രമേ പ്രതികരിക്കുകയുള്ളൂ. കുറഞ്ഞ ധാര, അധിക ധാര, ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ഇവ കൃത്യമായി തിരിച്ചറിഞ്ഞ്‌ വേണ്ടതു ചെയ്യാന്‍ കഴിയുന്നതാണ്‌ നല്ല സംരക്ഷണ ഉപകരണം. കുറഞ്ഞ ധാരയില്‍ പ്രതികരിക്കാതിരിക്കുകയും വേണം. ബാക്കി രണ്ടു സാഹചര്യത്തിലും സപ്ലൈ വിച്ഛേദിക്കണം. ഇത്‌ പ്രാവര്‍ത്തികമാക്കാന്‍ എം.സി.ബി.-ക്കു കഴിയുന്നു. അധികധാരയോ ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ടോ ഉണ്ടായാല്‍ വൈദ്യുത സപ്ലൈയില്‍നിന്ന്‌ ഉപകരണങ്ങളെയും മറ്റും താനേ വിടുവിച്ച്‌ (അതായത്‌ ട്രിപ്പ്‌ (trip) ആയി) സംരക്ഷിക്കുന്നു. എം.സി.ബി.-യെ ട്രിപ്പായ സ്വിച്ചിട്ട്‌ വീണ്ടും പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കാം. ഏതെങ്കിലും കാരണവശാല്‍ പരിപഥത്തിലോ ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന മറ്റുപകരണങ്ങളിലോ തകരാര്‍ നിലനിന്നാല്‍ എം.സി.ബി. വീണ്ടും ട്രിപ്പ്‌ ആകും. കേടുപാടുകള്‍ പരിഹരിച്ചാല്‍ വീണ്ടും സുഗമമായി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതാണ്‌. |
| - | എം.സി.ബി.-യില്‍ രണ്ട്‌ ക്രമീകരണങ്ങളുണ്ട്‌. ഒന്ന്‌, ഓവര്‍ ലോഡുണ്ടാകുമ്പോള്‍ (അമിതധാര) പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനായി ഒരു ദ്വിലോഹ ദണ്ഡ്‌ ഉണ്ട്‌. കൂടുതല്‍ ധാര കടന്നു പോകുമ്പോള്‍ (ഏകദേശം ആദ്യമുള്ളതിനെക്കാള്‍ 10 ശതമാനം കൂടുതല്‍) ഈ ദണ്ഡ്‌ ഒരുവശത്തേക്ക്‌ വളഞ്ഞ്‌ വൈദ്യുത പ്രവാഹം നിലയ്‌ക്കുകയും ട്രിപ്പ്‌ മെക്കാനിസം പ്രവര്‍ത്തിച്ച്‌ എം.സി.ബി.-യുടെ സ്വിച്ച്‌ ഓഫ്‌ സ്ഥാനത്തേക്ക്‌ നീങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നു. ഓവര്‍ ലോഡില്‍ എം.സി.ബി. അല്‌പം സമയമെടുത്താണ്‌ ട്രിപ്പാകുന്നത്‌. എന്നാല്‍ ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ഉണ്ടാകുമ്പോള്‍ ഭീമമായ വിദ്യുദ്‌ധാര അതിദ്രുതം പ്രവഹിക്കും. ഈ സാഹചര്യത്തില്‍ ഞൊടിയിടയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനായി ഒരു ചാലകച്ചുരുള്‍ അതായത്‌ സോളിനോയിഡ്‌ ഘടിപ്പിച്ച ക്രമീകരണം പ്രതികരിക്കുന്നു. പെട്ടെന്നുണ്ടാകുന്ന ധാരാവര്‍ധന സോളിനോയിഡില്‍ ഒരു വലിയ വോള്‍ട്ടത ഉണ്ടാക്കുകയും ഇത്‌ ട്രിപ്പ്‌ മെക്കാനിസത്തെ പ്രവര്‍ത്തിപ്പിച്ച്‌ വൈദ്യുതപ്രവാഹത്തെ വിച്ഛേദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒരു എം.സി.ബി. തെരഞ്ഞെടുക്കുമ്പോള്‍ അതിന്റെ ധാരാശേഷി, വോള്‍ട്ടത, ടൈപ്പ്‌, | + | എം.സി.ബി.-യില്‍ രണ്ട്‌ ക്രമീകരണങ്ങളുണ്ട്‌. ഒന്ന്‌, ഓവര്‍ ലോഡുണ്ടാകുമ്പോള്‍ (അമിതധാര) പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനായി ഒരു ദ്വിലോഹ ദണ്ഡ്‌ ഉണ്ട്‌. കൂടുതല്‍ ധാര കടന്നു പോകുമ്പോള്‍ (ഏകദേശം ആദ്യമുള്ളതിനെക്കാള്‍ 10 ശതമാനം കൂടുതല്‍) ഈ ദണ്ഡ്‌ ഒരുവശത്തേക്ക്‌ വളഞ്ഞ്‌ വൈദ്യുത പ്രവാഹം നിലയ്‌ക്കുകയും ട്രിപ്പ്‌ മെക്കാനിസം പ്രവര്‍ത്തിച്ച്‌ എം.സി.ബി.-യുടെ സ്വിച്ച്‌ ഓഫ്‌ സ്ഥാനത്തേക്ക്‌ നീങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നു. ഓവര്‍ ലോഡില്‍ എം.സി.ബി. അല്‌പം സമയമെടുത്താണ്‌ ട്രിപ്പാകുന്നത്‌. എന്നാല്‍ ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ഉണ്ടാകുമ്പോള്‍ ഭീമമായ വിദ്യുദ്‌ധാര അതിദ്രുതം പ്രവഹിക്കും. ഈ സാഹചര്യത്തില്‍ ഞൊടിയിടയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനായി ഒരു ചാലകച്ചുരുള്‍ അതായത്‌ സോളിനോയിഡ്‌ ഘടിപ്പിച്ച ക്രമീകരണം പ്രതികരിക്കുന്നു. പെട്ടെന്നുണ്ടാകുന്ന ധാരാവര്‍ധന സോളിനോയിഡില്‍ ഒരു വലിയ വോള്‍ട്ടത ഉണ്ടാക്കുകയും ഇത്‌ ട്രിപ്പ്‌ മെക്കാനിസത്തെ പ്രവര്‍ത്തിപ്പിച്ച്‌ വൈദ്യുതപ്രവാഹത്തെ വിച്ഛേദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒരു എം.സി.ബി. തെരഞ്ഞെടുക്കുമ്പോള്‍ അതിന്റെ ധാരാശേഷി, വോള്‍ട്ടത, ടൈപ്പ്‌, പ്രാെട്ടക്ഷന്‍ ധാര (കിലോ ആമ്പിയറില്‍ kA) എന്നിങ്ങനെയുള്ളവ പരിഗണിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. |
[[ചിത്രം:Vol4p297_Earth Leakage Circuit Breaker.jpg|thumb|ഇ.എല്‍.സി.ബി]] | [[ചിത്രം:Vol4p297_Earth Leakage Circuit Breaker.jpg|thumb|ഇ.എല്‍.സി.ബി]] | ||
| - | ഇ.എല്‍.സി.ബി. (E.L.C.B.). മനുഷ്യരോ മറ്റെന്തെങ്കിലും വസ്‌തുക്കളോ വൈദ്യുത വാഹിയില്‍ സ്‌പര്‍ശിക്കാനിടയായാല്‍ വൈദ്യുത പ്രവാഹം താനേ വിച്ഛേദിക്കപ്പെട്ട്‌ സംരക്ഷിക്കുന്ന ഉപകരണമാണിത്‌. എര്‍ത്ത്‌ ലീക്കേജ്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ബ്രക്കര്‍ (Earth Leakage Circuit Breaker) എന്നതിന്റെ ചുരുക്കപ്പേരാണിത്‌. വയറിങ്ങിലെ തകരാറ്‌, അപര്യാപ്‌തമായ രോധനം, ഉപകരണങ്ങളെ ശരിയായ രീതിയിലല്ലാതെ സപ്ലൈയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുക തുടങ്ങിയ കാരണങ്ങള്‍കൊണ്ട്‌ നമ്മള്‍ നല്‌കാത്ത പാതയിലൂടെ ഉദാഹരണമായി മനുഷ്യശരീരം, ഉപകരണങ്ങളുടെ ബോഡി, നനവുള്ള പ്രതലം-വൈദ്യുതി ഭൂമിയിലേക്ക്‌ പ്രവഹിക്കുന്നതിനെയാണ്‌ ലീക്കേജ്‌ ധാര എന്ന്‌ വിളിക്കുന്നത്‌. വൈദ്യുത അപായത്തിലും ഒരു ലീക്കേജ്‌ ധാരയാണ്‌ ഉണ്ടാകുന്നത്‌. അബദ്ധവശാല്‍ വൈദ്യുതവാഹിയിലോ മറ്റോ സ്‌പര്‍ശിക്കാന്‍ ഇടയായാലും വൈദ്യുതാഘാതമുണ്ടാകാതെ, സംരക്ഷിക്കുവാന്‍ ഇ.എല്‍.സി.ബി.-ക്ക്‌ കഴിയും. ലീക്കേജ്‌ ധാര കണ്ടെത്തി, ഉപകരണങ്ങളുടെ നാശവും ആളപായവും ഒഴിവാക്കുന്നതാണ്‌ ഈ ഉപകരണം. സാധാരണ മനുഷ്യശരീരത്തിലൂടെ (ഹൃദയപാതയിലല്ലാതെ) മാരകമല്ലാത്ത രീതിയില്‍ പരമാവധി 30 മില്ലി ആമ്പിയര്‍ വിദ്യുദ്‌ധാര കടന്നു പോകാം; വീടുകളില്‍, മെയിന്‍ സ്വിച്ച്‌ കഴിഞ്ഞ്‌ ഇ.എല്‍.സി.ബി. ഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കില്‍ ലീക്കേജ്‌ ധാര കണ്ടെത്തി ഉപകരണങ്ങളെ സംരക്ഷിക്കാനാകും. | + | '''ഇ.എല്‍.സി.ബി. (E.L.C.B.).''' മനുഷ്യരോ മറ്റെന്തെങ്കിലും വസ്‌തുക്കളോ വൈദ്യുത വാഹിയില്‍ സ്‌പര്‍ശിക്കാനിടയായാല്‍ വൈദ്യുത പ്രവാഹം താനേ വിച്ഛേദിക്കപ്പെട്ട്‌ സംരക്ഷിക്കുന്ന ഉപകരണമാണിത്‌. എര്‍ത്ത്‌ ലീക്കേജ്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ബ്രക്കര്‍ (Earth Leakage Circuit Breaker) എന്നതിന്റെ ചുരുക്കപ്പേരാണിത്‌. വയറിങ്ങിലെ തകരാറ്‌, അപര്യാപ്‌തമായ രോധനം, ഉപകരണങ്ങളെ ശരിയായ രീതിയിലല്ലാതെ സപ്ലൈയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുക തുടങ്ങിയ കാരണങ്ങള്‍കൊണ്ട്‌ നമ്മള്‍ നല്‌കാത്ത പാതയിലൂടെ ഉദാഹരണമായി മനുഷ്യശരീരം, ഉപകരണങ്ങളുടെ ബോഡി, നനവുള്ള പ്രതലം-വൈദ്യുതി ഭൂമിയിലേക്ക്‌ പ്രവഹിക്കുന്നതിനെയാണ്‌ ലീക്കേജ്‌ ധാര എന്ന്‌ വിളിക്കുന്നത്‌. വൈദ്യുത അപായത്തിലും ഒരു ലീക്കേജ്‌ ധാരയാണ്‌ ഉണ്ടാകുന്നത്‌. അബദ്ധവശാല്‍ വൈദ്യുതവാഹിയിലോ മറ്റോ സ്‌പര്‍ശിക്കാന്‍ ഇടയായാലും വൈദ്യുതാഘാതമുണ്ടാകാതെ, സംരക്ഷിക്കുവാന്‍ ഇ.എല്‍.സി.ബി.-ക്ക്‌ കഴിയും. ലീക്കേജ്‌ ധാര കണ്ടെത്തി, ഉപകരണങ്ങളുടെ നാശവും ആളപായവും ഒഴിവാക്കുന്നതാണ്‌ ഈ ഉപകരണം. സാധാരണ മനുഷ്യശരീരത്തിലൂടെ (ഹൃദയപാതയിലല്ലാതെ) മാരകമല്ലാത്ത രീതിയില്‍ പരമാവധി 30 മില്ലി ആമ്പിയര്‍ വിദ്യുദ്‌ധാര കടന്നു പോകാം; വീടുകളില്‍, മെയിന്‍ സ്വിച്ച്‌ കഴിഞ്ഞ്‌ ഇ.എല്‍.സി.ബി. ഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കില്‍ ലീക്കേജ്‌ ധാര കണ്ടെത്തി ഉപകരണങ്ങളെ സംരക്ഷിക്കാനാകും. |
ട്രിപ്പ്‌ ആയിക്കഴിഞ്ഞാല്‍ ഇ.എല്‍.സി.ബി.-യിലെ ബട്ടണ്‍ അമര്‍ത്തി വീണ്ടും ഇ.എല്‍.സി.ബി.-യെ പ്രവര്‍ത്തനസജ്ജമാക്കാം. തകരാറ്‌ പരിഹരിച്ച ശേഷമേ പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയുള്ളൂവെന്ന്‌ മാത്രം. | ട്രിപ്പ്‌ ആയിക്കഴിഞ്ഞാല്‍ ഇ.എല്‍.സി.ബി.-യിലെ ബട്ടണ്‍ അമര്‍ത്തി വീണ്ടും ഇ.എല്‍.സി.ബി.-യെ പ്രവര്‍ത്തനസജ്ജമാക്കാം. തകരാറ്‌ പരിഹരിച്ച ശേഷമേ പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയുള്ളൂവെന്ന്‌ മാത്രം. | ||
| - | (പി.കെ. മൂര്‍ത്തി; ഡോ. ബി. | + | (പി.കെ. മൂര്‍ത്തി; ഡോ. ബി. പ്രേംലെറ്റ്‌; സ.പ.) |
Current revision as of 05:06, 12 സെപ്റ്റംബര്‍ 2014
ഇലക്‌ട്രിക്‌ ഫ്യൂസ്‌
Electric fuse
വൈദ്യുത പരിപഥത്തില്‍കൂടിയുണ്ടാകുന്ന വിദ്യുദ്‌ധാരയുടെ അളവ്‌ ക്രമാതീതമാകുമ്പോള്‍ പരിപഥത്തോടു ബന്ധിപ്പിച്ചിട്ടുള്ള ഉപകരണങ്ങള്‍ക്ക്‌ സംഭവിച്ചേക്കാവുന്ന കേടുപാടുകളില്‍നിന്ന്‌ രക്ഷിക്കത്തക്കവിധത്തില്‍ പരിപഥത്തില്‍ക്കൂടിയുള്ള വിദ്യുത്‌പ്രവാഹത്തെ തടസ്സപ്പെടുത്തുവാനുള്ള സംവിധാനം. ഇതിന്‌ സാധാരണയായി ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നത്‌ കുറഞ്ഞ ദ്രവണാങ്കമുള്ള സങ്കരലോഹനിര്‍മിതമായ ഒരു ലോലതന്തുവാണ്‌. പ്രതിഷ്‌ഠാപനങ്ങളിലെ സാധാരണ ഫ്യൂസുകളില്‍ മേല്‌പറഞ്ഞതരത്തിലുള്ള ലോലതന്തുവും എലിമെന്റിനെ ആവരണം ചെയ്യത്തക്കവിധത്തില്‍ ഒരു രോധക കവചവും എലിമെന്റിനെ പരിപഥത്തോടു ശ്രേണിയില്‍ ബന്ധിക്കുന്നതിന്‌ പറ്റിയതരത്തില്‍ രണ്ട്‌ ലോഹാഗ്രങ്ങളും ഉണ്ടായിരിക്കും. എലിമെന്റില്‍ക്കൂടിയുള്ള വിദ്യുദ്‌ധാരയുടെ പ്രവാഹനിരക്ക്‌ വൈദ്യുതിമൂല്യത്തിന്‌ തുല്യമോ അതിലും കുറവോ ആയിരിക്കുമ്പോള്‍ എലിമെന്റിന്റെ പ്രതിരോധത്തില്‍ ഈ ധാരാപ്രവാഹംമൂലം ഉത്‌പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന താപം, അതിനെ ഉരുക്കത്തക്ക അളവിലുണ്ടായിരിക്കുകയില്ല; എന്നാല്‍, ധാരയുടെ അളവ്‌ ക്രമാതീതമാകുമ്പോള്‍, ഉണ്ടാകുന്ന താപത്താല്‍ എലിമെന്റ്‌ ഉരുകുകയും അങ്ങനെ പരിപഥത്തിലൂടെയുള്ള വൈദ്യുതി രോധിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. പുതിയ ഫ്യൂസ്‌ എലിമെന്റുകളുപയോഗിച്ച്‌ പരിപഥത്തെ വീണ്ടും പ്രവര്‍ത്തനക്ഷമമാക്കാം.
വീടുകളിലെ വൈദ്യുതപ്രതിഷ്‌ഠാപനങ്ങളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിന്‌ പലതരത്തിലുള്ള ഫ്യൂസുകളുണ്ട്‌. ഫ്യൂസുകളുടെ സ്ഥാനത്തിന്‌ അനുയോജ്യമായ നിരക്കിലുള്ള എലിമെന്റുകളാണ്‌ ബന്ധിക്കാറുള്ളത്‌. ഇതിനുവേണ്ടി പല പ്രവാഹനിരക്കില്‍ വൈദ്യുതി കടത്തിവിടുന്ന ഫ്യൂസ്‌ എലിമെന്റുകള്‍ ലഭ്യമാണ്‌. ഉദാഹരണമായി ഒരു പരിപഥഫ്യൂസില്‍ (circuit fuse) അഞ്ച്‌ ആമ്പിയര്‍ ശേഷിയുള്ള എലിമെന്റ്‌ ബന്ധിക്കുമ്പോള്‍, ലൈനിന്റെ തുടക്കത്തിലുള്ള ഏരിയല്‍ഫ്യൂസിലെ (aerial fuse) എലിമെന്റിന്റെ നിരക്ക്‌ 15 ആമ്പിയര്‍ ആയിരിക്കും. അങ്ങനെ ഓരോ പരിപഥത്തിലും വരാവുന്ന ധാരയുടെ അളവിനെയും അതിലുണ്ടാകാവുന്ന പ്രാേത്‌കര്‍ഷ(upsurge)ങ്ങളെയും കണക്കിലെടുത്താണ്‌ ഫ്യൂസിന്റെ ശേഷി നിര്‍ണയിക്കുന്നത്‌.
തടസ്സപ്പെടുത്തേണ്ട ധാരയുടെ അളവ്‌, അതിനുവേണ്ടിവരുന്ന സമയം, പ്രതിഷ്‌ഠിക്കുന്ന സ്ഥലം എന്നിവ കണക്കിലെടുത്ത്‌ ഫ്യൂസുകളെ പല ആകൃതിയിലും വലുപ്പത്തിലും നിര്‍മിച്ചിരിക്കുന്നു; പക്ഷേ എല്ലാത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനതത്ത്വം ഒന്നുതന്നെയാണ്‌.
കാര്‍ട്രിഡ്‌ജ്‌ഫ്യൂസ്‌. സാധാരണയായി അധിക വിദ്യുദ്‌ധാര വഹിക്കുന്ന വിദ്യുത്‌പരിപഥങ്ങളുള്ള വ്യാവസായികപ്രതിഷ്‌ഠാപനങ്ങളിലെ (industrial installations) വൈദ്യുതമോട്ടോറുകള്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചുതുടങ്ങുന്നതിനുള്ള പരിപഥങ്ങളില്‍ കാര്‍ട്രിഡ്‌ജ്‌ ഫ്യൂസുകളാണ്‌ ഉപയോഗിക്കാറുള്ളത്‌. ഇതില്‍ എലിമെന്റിനെ വൃത്തസ്‌തംഭാകൃതിയിലുള്ള ഒരു രോധക കവചത്തിന്റെ രണ്ടറ്റത്തും ഉറപ്പിച്ചിട്ടുള്ള ലോഹാഗ്രങ്ങള്‍ക്കിടയിലായി ബന്ധിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്യൂസ്‌എലിമെന്റിനെ പൂര്‍ണമായും ആവരണം ചെയ്‌ത്‌ അഗ്നിരോധനശക്തിയുള്ള ഒരു കുഴലുള്ളതിനാല്‍, അധികവോള്‍ട്ടതയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുമ്പോള്‍ ഫ്യൂസ്‌ എലിമെന്റ്‌ പെട്ടെന്ന്‌ ഉരുകിയാലും അതുപൊട്ടിത്തെറിച്ച്‌ അപകടം ഉണ്ടാകുന്നില്ല.
മിനിയേച്ചര്‍ ഫ്യൂസ്‌. സൂക്ഷ്‌മതരങ്ങളായ ഇലക്‌ട്രാേണികോപകരണങ്ങളെയും സാധാരണ മോട്ടോര്‍വാഹനങ്ങളിലെ വൈദ്യുതപരിപഥങ്ങളെയും മറ്റും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുപയോഗിക്കുന്നത്‌ മിനിയേച്ചര്‍ ഫ്യൂസുകളാണ്‌. ഒരു സ്‌ഫടികക്കുഴലിലായിരിക്കും ഇതിലെ രോധകകവചം. കുഴലിന്റെ രണ്ട്‌ അഗ്രങ്ങളിലും തൊപ്പിയുടെ ആകൃതിയില്‍ വച്ചിരിക്കുന്ന ലോഹസമ്പര്‍ക്കകങ്ങള്‍ക്കിടയിലായിട്ടാണ്‌ ഫ്യൂസ്‌ എലിമെന്റിനെ ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്‌.
എച്ച്‌.ആര്‍.സി. (HRC) ഫ്യൂസ്‌. ഹൈ റപ്‌ച്ചറിങ്‌ കപ്പാസിറ്റി (High Rupturing Capacity) ഫ്യൂസുകള്‍ താരതമ്യേന കൂടിയ അളവിലുള്ള വൈദ്യുതി വഹിക്കുന്ന പരിപഥങ്ങളില്‍ സുരക്ഷിതത്വം ഉറപ്പാക്കാന്‍ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നവയാണ്‌. കാര്‍ട്രിഡ്‌ജ്‌ ഫ്യൂസിന്റെ പരിഷ്‌കരിച്ച പതിപ്പായി ഇതിനെ കണക്കാക്കാം. ഈ ഫ്യൂസുകള്‍ 2-1250 ആമ്പിയര്‍ റേറ്റിങ്ങില്‍ വരെ ലഭ്യമാണ്‌. ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ഉണ്ടാകുമ്പോള്‍ ഫ്യൂസ്‌ വയര്‍ എരിഞ്ഞ്‌ വിദ്യുദ്‌ ആര്‍ക്കും അമിതമായ താപവും മര്‍ദവും ഉണ്ടാകുന്നു. ഈ ആര്‍ക്കും മറ്റും ശമിപ്പിക്കുന്നതിനായി, ഫ്യൂസിന്റെ സ്‌ഫടികക്കൂടിനുള്ളില്‍ സിലിക്കയുടെയും ക്വാര്‍ട്‌സിന്റെയും തരികള്‍ നിറച്ചിരിക്കും. ഈ രൂപകല്‌പന കുറച്ചുകൂടി സുരക്ഷിതമായി ലഘുപരിപഥങ്ങളെ നേരിടാന്‍ കഴിയുന്നതുകൊണ്ടാണ്‌ ഹൈ റപ്‌ച്ചറിങ്‌ എന്ന പേര്‌ നല്‍കിയിരിക്കുന്നത്‌. ഫ്യൂസ്‌ ഒരിക്കല്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചു കഴിഞ്ഞാല്‍ മാറ്റി മറ്റൊന്ന്‌ സ്ഥാപിക്കണം.
എം.സി.ബി. (MCB). ഒരു നിശ്ചിത ധാരയില്‍ കൂടുകയോ (ഓവര്‍ ലോഡ്‌) ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ഉണ്ടാവുകയോ ചെയ്‌താല്‍ ഉടന്‍, താനേ വൈദ്യുത സപ്ലൈ വിടുവിച്ച്‌ ഉപകരണങ്ങളെയും വയറിങ്ങിനെയും സംരക്ഷിക്കുന്ന ഉപകരണമാണ്‌ എം.സി.ബി. അഥവാ മിനിയേച്ചര്‍ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ബ്രേക്കര്‍. വൈദ്യുതി സബ്‌സ്റ്റേഷനുകളില്‍ ഉപയോഗിക്കുന്ന സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ബ്രേക്കറുകളുടെ ചെറിയ പതിപ്പാണിത്‌. കിറ്റ്‌-ക്യാറ്റ്‌ ഫ്യൂസും കാര്‍ട്രിഡ്‌ജ്‌ ഫ്യൂസുകളും ആവശ്യമുള്ള ധാരയുടെ പകുതിയിലേറെ വന്നാല്‍ മാത്രമേ പ്രതികരിക്കുകയുള്ളൂ. കുറഞ്ഞ ധാര, അധിക ധാര, ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ഇവ കൃത്യമായി തിരിച്ചറിഞ്ഞ്‌ വേണ്ടതു ചെയ്യാന്‍ കഴിയുന്നതാണ്‌ നല്ല സംരക്ഷണ ഉപകരണം. കുറഞ്ഞ ധാരയില്‍ പ്രതികരിക്കാതിരിക്കുകയും വേണം. ബാക്കി രണ്ടു സാഹചര്യത്തിലും സപ്ലൈ വിച്ഛേദിക്കണം. ഇത്‌ പ്രാവര്‍ത്തികമാക്കാന്‍ എം.സി.ബി.-ക്കു കഴിയുന്നു. അധികധാരയോ ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ടോ ഉണ്ടായാല്‍ വൈദ്യുത സപ്ലൈയില്‍നിന്ന്‌ ഉപകരണങ്ങളെയും മറ്റും താനേ വിടുവിച്ച്‌ (അതായത്‌ ട്രിപ്പ്‌ (trip) ആയി) സംരക്ഷിക്കുന്നു. എം.സി.ബി.-യെ ട്രിപ്പായ സ്വിച്ചിട്ട്‌ വീണ്ടും പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കാം. ഏതെങ്കിലും കാരണവശാല്‍ പരിപഥത്തിലോ ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന മറ്റുപകരണങ്ങളിലോ തകരാര്‍ നിലനിന്നാല്‍ എം.സി.ബി. വീണ്ടും ട്രിപ്പ്‌ ആകും. കേടുപാടുകള്‍ പരിഹരിച്ചാല്‍ വീണ്ടും സുഗമമായി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതാണ്‌.
എം.സി.ബി.-യില്‍ രണ്ട്‌ ക്രമീകരണങ്ങളുണ്ട്‌. ഒന്ന്‌, ഓവര്‍ ലോഡുണ്ടാകുമ്പോള്‍ (അമിതധാര) പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനായി ഒരു ദ്വിലോഹ ദണ്ഡ്‌ ഉണ്ട്‌. കൂടുതല്‍ ധാര കടന്നു പോകുമ്പോള്‍ (ഏകദേശം ആദ്യമുള്ളതിനെക്കാള്‍ 10 ശതമാനം കൂടുതല്‍) ഈ ദണ്ഡ്‌ ഒരുവശത്തേക്ക്‌ വളഞ്ഞ്‌ വൈദ്യുത പ്രവാഹം നിലയ്‌ക്കുകയും ട്രിപ്പ്‌ മെക്കാനിസം പ്രവര്‍ത്തിച്ച്‌ എം.സി.ബി.-യുടെ സ്വിച്ച്‌ ഓഫ്‌ സ്ഥാനത്തേക്ക്‌ നീങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നു. ഓവര്‍ ലോഡില്‍ എം.സി.ബി. അല്‌പം സമയമെടുത്താണ്‌ ട്രിപ്പാകുന്നത്‌. എന്നാല്‍ ഷോര്‍ട്ട്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ഉണ്ടാകുമ്പോള്‍ ഭീമമായ വിദ്യുദ്‌ധാര അതിദ്രുതം പ്രവഹിക്കും. ഈ സാഹചര്യത്തില്‍ ഞൊടിയിടയില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനായി ഒരു ചാലകച്ചുരുള്‍ അതായത്‌ സോളിനോയിഡ്‌ ഘടിപ്പിച്ച ക്രമീകരണം പ്രതികരിക്കുന്നു. പെട്ടെന്നുണ്ടാകുന്ന ധാരാവര്‍ധന സോളിനോയിഡില്‍ ഒരു വലിയ വോള്‍ട്ടത ഉണ്ടാക്കുകയും ഇത്‌ ട്രിപ്പ്‌ മെക്കാനിസത്തെ പ്രവര്‍ത്തിപ്പിച്ച്‌ വൈദ്യുതപ്രവാഹത്തെ വിച്ഛേദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒരു എം.സി.ബി. തെരഞ്ഞെടുക്കുമ്പോള്‍ അതിന്റെ ധാരാശേഷി, വോള്‍ട്ടത, ടൈപ്പ്‌, പ്രാെട്ടക്ഷന്‍ ധാര (കിലോ ആമ്പിയറില്‍ kA) എന്നിങ്ങനെയുള്ളവ പരിഗണിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌.
ഇ.എല്‍.സി.ബി. (E.L.C.B.). മനുഷ്യരോ മറ്റെന്തെങ്കിലും വസ്‌തുക്കളോ വൈദ്യുത വാഹിയില്‍ സ്‌പര്‍ശിക്കാനിടയായാല്‍ വൈദ്യുത പ്രവാഹം താനേ വിച്ഛേദിക്കപ്പെട്ട്‌ സംരക്ഷിക്കുന്ന ഉപകരണമാണിത്‌. എര്‍ത്ത്‌ ലീക്കേജ്‌ സര്‍ക്യൂട്ട്‌ ബ്രക്കര്‍ (Earth Leakage Circuit Breaker) എന്നതിന്റെ ചുരുക്കപ്പേരാണിത്‌. വയറിങ്ങിലെ തകരാറ്‌, അപര്യാപ്‌തമായ രോധനം, ഉപകരണങ്ങളെ ശരിയായ രീതിയിലല്ലാതെ സപ്ലൈയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുക തുടങ്ങിയ കാരണങ്ങള്‍കൊണ്ട്‌ നമ്മള്‍ നല്‌കാത്ത പാതയിലൂടെ ഉദാഹരണമായി മനുഷ്യശരീരം, ഉപകരണങ്ങളുടെ ബോഡി, നനവുള്ള പ്രതലം-വൈദ്യുതി ഭൂമിയിലേക്ക്‌ പ്രവഹിക്കുന്നതിനെയാണ്‌ ലീക്കേജ്‌ ധാര എന്ന്‌ വിളിക്കുന്നത്‌. വൈദ്യുത അപായത്തിലും ഒരു ലീക്കേജ്‌ ധാരയാണ്‌ ഉണ്ടാകുന്നത്‌. അബദ്ധവശാല്‍ വൈദ്യുതവാഹിയിലോ മറ്റോ സ്‌പര്‍ശിക്കാന്‍ ഇടയായാലും വൈദ്യുതാഘാതമുണ്ടാകാതെ, സംരക്ഷിക്കുവാന്‍ ഇ.എല്‍.സി.ബി.-ക്ക്‌ കഴിയും. ലീക്കേജ്‌ ധാര കണ്ടെത്തി, ഉപകരണങ്ങളുടെ നാശവും ആളപായവും ഒഴിവാക്കുന്നതാണ്‌ ഈ ഉപകരണം. സാധാരണ മനുഷ്യശരീരത്തിലൂടെ (ഹൃദയപാതയിലല്ലാതെ) മാരകമല്ലാത്ത രീതിയില്‍ പരമാവധി 30 മില്ലി ആമ്പിയര്‍ വിദ്യുദ്‌ധാര കടന്നു പോകാം; വീടുകളില്‍, മെയിന്‍ സ്വിച്ച്‌ കഴിഞ്ഞ്‌ ഇ.എല്‍.സി.ബി. ഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കില്‍ ലീക്കേജ്‌ ധാര കണ്ടെത്തി ഉപകരണങ്ങളെ സംരക്ഷിക്കാനാകും.
ട്രിപ്പ്‌ ആയിക്കഴിഞ്ഞാല്‍ ഇ.എല്‍.സി.ബി.-യിലെ ബട്ടണ്‍ അമര്‍ത്തി വീണ്ടും ഇ.എല്‍.സി.ബി.-യെ പ്രവര്‍ത്തനസജ്ജമാക്കാം. തകരാറ്‌ പരിഹരിച്ച ശേഷമേ പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയുള്ളൂവെന്ന്‌ മാത്രം.
(പി.കെ. മൂര്‍ത്തി; ഡോ. ബി. പ്രേംലെറ്റ്‌; സ.പ.)
