This site is not complete. The work to converting the volumes of സര്വ്വവിജ്ഞാനകോശം is on progress. Please bear with us
Please contact webmastersiep@yahoo.com for any queries regarding this website.
Reading Problems? see Enabling Malayalam
ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള്
സര്വ്വവിജ്ഞാനകോശം സംരംഭത്തില് നിന്ന്
Mksol (സംവാദം | സംഭാവനകള്) (പുതിയ താള്: == ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള് == == Organo Metallic Compounds == കാർബണ് അണുവ...) |
Mksol (സംവാദം | സംഭാവനകള്) (→Organo Metallic Compounds) |
||
വരി 6: | വരി 6: | ||
കാർബണ് അണുവും ലോഹാണുവും തമ്മിൽ നേരിട്ടു ബന്ധപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഒരിനം ഓർഗാനിക് യൗഗികങ്ങള്. നിർവചനത്തിൽ കാർബണ് അണു എന്നതിനുപകരം കാർബണ് അണുക്കള് എന്നും ലോഹാണു എന്നതിനുപകരം ലോഹാഭമൂലകാണു (atom of a metalloid) എന്നും പരിഷ്കാരം വരുത്തി വിവക്ഷിതത്തിന് അർഥവ്യാപ്തിയുണ്ടാക്കാം. എന്നാൽത്തന്നെയും ലോഹ-ആൽക്കോക്ക് സൈഡുകള്, ചീലേറ്റ് യൗഗികങ്ങള്, ഓർഗാനിക് അമ്ല-ലവണങ്ങള്, ഇവയോടു ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റു യൗഗികങ്ങള് എന്നിവയൊന്നും ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങളല്ല. കാർബണണുവും ലോഹാണുവും തമ്മിൽ നേരിട്ടുള്ള ബന്ധമുണ്ടെങ്കിൽമാത്രമേ ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികമായി പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നുള്ളൂ. ചില ഉദാഹരണങ്ങള്: | കാർബണ് അണുവും ലോഹാണുവും തമ്മിൽ നേരിട്ടു ബന്ധപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഒരിനം ഓർഗാനിക് യൗഗികങ്ങള്. നിർവചനത്തിൽ കാർബണ് അണു എന്നതിനുപകരം കാർബണ് അണുക്കള് എന്നും ലോഹാണു എന്നതിനുപകരം ലോഹാഭമൂലകാണു (atom of a metalloid) എന്നും പരിഷ്കാരം വരുത്തി വിവക്ഷിതത്തിന് അർഥവ്യാപ്തിയുണ്ടാക്കാം. എന്നാൽത്തന്നെയും ലോഹ-ആൽക്കോക്ക് സൈഡുകള്, ചീലേറ്റ് യൗഗികങ്ങള്, ഓർഗാനിക് അമ്ല-ലവണങ്ങള്, ഇവയോടു ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റു യൗഗികങ്ങള് എന്നിവയൊന്നും ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങളല്ല. കാർബണണുവും ലോഹാണുവും തമ്മിൽ നേരിട്ടുള്ള ബന്ധമുണ്ടെങ്കിൽമാത്രമേ ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികമായി പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നുള്ളൂ. ചില ഉദാഹരണങ്ങള്: | ||
- | + | ||
- | + | [[ചിത്രം:Vol5_840_formula2.jpg|400px]] | |
- | + | ||
- | + | ||
- | + | ||
- | + | ||
- | + | ||
- | + | ||
- | + | ||
ഓർഗാനൊ സിങ്ക് യൗഗികങ്ങളുടെ നിർമാണവും പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ പഠനവുമാണ് ഈ മണ്ഡലത്തിൽ ആദ്യത്തെ കാൽവപ്പ്. അധികം താമസിയാതെ മറ്റു ലോഹങ്ങളുടെ ഓർഗാനിക് യൗഗികങ്ങളും നിർമിച്ചു പഠനവിധേയമാക്കപ്പെട്ടു. ഓർഗാനൊ ആർസെനിക് യൗഗികങ്ങളുടെയും ഓർഗാനൊ മെർക്കുറിക് യൗഗികങ്ങളുടെയും ഔഷധമൂല്യം കണ്ടുപിടിക്കപ്പെട്ടതോടുകൂടി ഈയിനം പദാർഥങ്ങളുടെ ഗവേഷണം കുറെക്കൂടി ത്വരിതഗതിയിലായി. ഓർഗാനിക സംശ്ലേഷണപ്രക്രിയകളിൽ മഗ്നീഷ്യം, സോഡിയം എന്നീ ലോഹങ്ങളുള്ക്കൊള്ളുന്ന ഓർഗാനികയൗഗികങ്ങള് അത്യന്തം പ്രാധാന്യമുള്ളവയാണ്. വ്യാപാരാടിസ്ഥാനത്തിലും പ്രയോജനമുള്ള പല ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങളുണ്ട്. ഗ്യാസൊലിന്-ആന്റിനോക് ആയി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ലെഡ് ടെട്രാ ഈഥൈൽ നല്ല ഒരു ദൃഷ്ടാന്തമാണ്. സിലിക്കോണ് പോളിമറുകള്, പോളിവിനൈൽ ക്ലോറൈഡ്, പോളി എഥിലീന് മുതലായ യൗഗികങ്ങളുടെ വികസനത്തിൽ ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള് മർമപ്രധാനമായ പങ്കു വഹിക്കുന്നു. | ഓർഗാനൊ സിങ്ക് യൗഗികങ്ങളുടെ നിർമാണവും പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ പഠനവുമാണ് ഈ മണ്ഡലത്തിൽ ആദ്യത്തെ കാൽവപ്പ്. അധികം താമസിയാതെ മറ്റു ലോഹങ്ങളുടെ ഓർഗാനിക് യൗഗികങ്ങളും നിർമിച്ചു പഠനവിധേയമാക്കപ്പെട്ടു. ഓർഗാനൊ ആർസെനിക് യൗഗികങ്ങളുടെയും ഓർഗാനൊ മെർക്കുറിക് യൗഗികങ്ങളുടെയും ഔഷധമൂല്യം കണ്ടുപിടിക്കപ്പെട്ടതോടുകൂടി ഈയിനം പദാർഥങ്ങളുടെ ഗവേഷണം കുറെക്കൂടി ത്വരിതഗതിയിലായി. ഓർഗാനിക സംശ്ലേഷണപ്രക്രിയകളിൽ മഗ്നീഷ്യം, സോഡിയം എന്നീ ലോഹങ്ങളുള്ക്കൊള്ളുന്ന ഓർഗാനികയൗഗികങ്ങള് അത്യന്തം പ്രാധാന്യമുള്ളവയാണ്. വ്യാപാരാടിസ്ഥാനത്തിലും പ്രയോജനമുള്ള പല ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങളുണ്ട്. ഗ്യാസൊലിന്-ആന്റിനോക് ആയി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ലെഡ് ടെട്രാ ഈഥൈൽ നല്ല ഒരു ദൃഷ്ടാന്തമാണ്. സിലിക്കോണ് പോളിമറുകള്, പോളിവിനൈൽ ക്ലോറൈഡ്, പോളി എഥിലീന് മുതലായ യൗഗികങ്ങളുടെ വികസനത്തിൽ ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള് മർമപ്രധാനമായ പങ്കു വഹിക്കുന്നു. | ||
അറിയപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഓർഗാനൊമെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങളെ വർഗീകരിക്കുക എന്നത് ക്ലേശകരമായ ഒരു പദ്ധതിയാണ്. സൗകര്യം പ്രമാണിച്ച് ഇവയെ മൂന്നായി തിരിക്കുന്ന ഒരു പതിവുണ്ട്. അതനുസരിച്ച് ആവർത്തനപ്പട്ടികയിലെ ഒന്നും രണ്ടും ഗ്രൂപ്പിൽപ്പെട്ട, കൂടുതൽ ഇലക്ട്രാ പോസിറ്റീവ് ആയ ലോഹങ്ങള്ക്കു പങ്കുള്ളതാണ് ഒന്നാമത്തെ വർഗത്തിൽപ്പെട്ടവ. മൂന്ന് നാല് അഞ്ച് ആറ് എന്നീ ഗ്രൂപ്പുകളിൽപ്പെട്ടതും സംക്രമണ മൂലക(transition elements)ങ്ങളല്ലാത്തതുമായ ലോഹങ്ങള് രണ്ടാമത്തെ വർഗത്തിൽപ്പെടുന്നു. ലോഹാഭമൂലകങ്ങളുടെ ഓർഗാനിക് യൗഗികങ്ങളും ഈ വർഗത്തിലുള്പ്പെടുന്നു. സംക്രമണ മൂലകങ്ങള് പങ്കെടുത്തുണ്ടാകുന്നവയാണ് മൂന്നാമത്തെ വർഗത്തിൽപ്പെടുന്നത്. ആദ്യ വർഗത്തിൽപ്പെട്ട ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക യൗഗികങ്ങള് ബാഷ്പശീലം(volatility) കുറഞ്ഞവയാണ്, ഓർഗാനിക ലായകങ്ങളിൽ ലയിക്കാത്തവയാണ്, അയോണിക (ionic) സ്വഭാവമുള്ളവയുമാണ്. രണ്ടാമത്തെ വർഗത്തിലുള്ള ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക യൗഗികങ്ങള് പ്രായേണ സഹസംയോജക (covalent)ബേന്ധമുള്ളവയും ബാഷ്പശീലമുള്ളവയുമായിരിക്കും; ഇവ ഓർഗാനിക് ലായകങ്ങളിൽ അലിയുന്നു. ആരൊമാറ്റികബന്ധം (aromatic bond)ഉള്ളവയായിരിക്കും തൃതീയ വർഗത്തിലെ യൗഗികങ്ങള്. ലോഹങ്ങള് നേരിട്ടുപയോഗിച്ചും ലോഹലവണങ്ങളുപയോഗിച്ചും വിനിമയ(exchange) പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങള് വഴിയായും ഓർഗാനൊമെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള് നിർമിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നു. | അറിയപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഓർഗാനൊമെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങളെ വർഗീകരിക്കുക എന്നത് ക്ലേശകരമായ ഒരു പദ്ധതിയാണ്. സൗകര്യം പ്രമാണിച്ച് ഇവയെ മൂന്നായി തിരിക്കുന്ന ഒരു പതിവുണ്ട്. അതനുസരിച്ച് ആവർത്തനപ്പട്ടികയിലെ ഒന്നും രണ്ടും ഗ്രൂപ്പിൽപ്പെട്ട, കൂടുതൽ ഇലക്ട്രാ പോസിറ്റീവ് ആയ ലോഹങ്ങള്ക്കു പങ്കുള്ളതാണ് ഒന്നാമത്തെ വർഗത്തിൽപ്പെട്ടവ. മൂന്ന് നാല് അഞ്ച് ആറ് എന്നീ ഗ്രൂപ്പുകളിൽപ്പെട്ടതും സംക്രമണ മൂലക(transition elements)ങ്ങളല്ലാത്തതുമായ ലോഹങ്ങള് രണ്ടാമത്തെ വർഗത്തിൽപ്പെടുന്നു. ലോഹാഭമൂലകങ്ങളുടെ ഓർഗാനിക് യൗഗികങ്ങളും ഈ വർഗത്തിലുള്പ്പെടുന്നു. സംക്രമണ മൂലകങ്ങള് പങ്കെടുത്തുണ്ടാകുന്നവയാണ് മൂന്നാമത്തെ വർഗത്തിൽപ്പെടുന്നത്. ആദ്യ വർഗത്തിൽപ്പെട്ട ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക യൗഗികങ്ങള് ബാഷ്പശീലം(volatility) കുറഞ്ഞവയാണ്, ഓർഗാനിക ലായകങ്ങളിൽ ലയിക്കാത്തവയാണ്, അയോണിക (ionic) സ്വഭാവമുള്ളവയുമാണ്. രണ്ടാമത്തെ വർഗത്തിലുള്ള ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക യൗഗികങ്ങള് പ്രായേണ സഹസംയോജക (covalent)ബേന്ധമുള്ളവയും ബാഷ്പശീലമുള്ളവയുമായിരിക്കും; ഇവ ഓർഗാനിക് ലായകങ്ങളിൽ അലിയുന്നു. ആരൊമാറ്റികബന്ധം (aromatic bond)ഉള്ളവയായിരിക്കും തൃതീയ വർഗത്തിലെ യൗഗികങ്ങള്. ലോഹങ്ങള് നേരിട്ടുപയോഗിച്ചും ലോഹലവണങ്ങളുപയോഗിച്ചും വിനിമയ(exchange) പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങള് വഴിയായും ഓർഗാനൊമെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള് നിർമിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നു. | ||
<nowiki> | <nowiki> | ||
- | (a) 2M + RX | + | (a) 2M + RX → RM + MX |
- | (b) RM + M'X | + | (b) RM + M'X → RM' + MX |
- | (c) | + | (c) 2C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>Li + (C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>)2 Hg → (C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>)2 Hg + 2C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>Li |
</nowiki> | </nowiki> | ||
- | (M,M= ലോഹം; R = ആൽക്കൈൽ റാഡിക്കൽ; X= ഹാലജന്; Li = ലിഥിയം; Hg = മെർക്കുറി; | + | (M,M= ലോഹം; R = ആൽക്കൈൽ റാഡിക്കൽ; X= ഹാലജന്; Li = ലിഥിയം; Hg = മെർക്കുറി; C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>= എഥിൽ ഗ്രൂപ്പ്; C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>= ഫിനൈൽ ഗ്രൂപ്പ്) |
ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള്പോലെ എത്രയും പ്രധാന്യമർഹിക്കുന്നതാണ്, ആർസെനിക്, ഫോസ്ഫറസ്, സള്ഫർ എന്നീ അലോഹമൂലകങ്ങള് പങ്കുചേർന്നുണ്ടാകുന്നവ. നോ. ഓർഗാനോ ആർസെനിക് യൗഗികങ്ങള്; ഓർഗാനോ ഫോസ്ഫറസ് യൗഗികങ്ങള്; ഓർഗാനോ സള്ഫർ യൗഗികങ്ങള് | ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള്പോലെ എത്രയും പ്രധാന്യമർഹിക്കുന്നതാണ്, ആർസെനിക്, ഫോസ്ഫറസ്, സള്ഫർ എന്നീ അലോഹമൂലകങ്ങള് പങ്കുചേർന്നുണ്ടാകുന്നവ. നോ. ഓർഗാനോ ആർസെനിക് യൗഗികങ്ങള്; ഓർഗാനോ ഫോസ്ഫറസ് യൗഗികങ്ങള്; ഓർഗാനോ സള്ഫർ യൗഗികങ്ങള് | ||
(ഡോ. കെ.പി. ധർമരാജയ്യർ) | (ഡോ. കെ.പി. ധർമരാജയ്യർ) |
08:25, 6 ജൂലൈ 2014-നു നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന രൂപം
ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള്
Organo Metallic Compounds
കാർബണ് അണുവും ലോഹാണുവും തമ്മിൽ നേരിട്ടു ബന്ധപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഒരിനം ഓർഗാനിക് യൗഗികങ്ങള്. നിർവചനത്തിൽ കാർബണ് അണു എന്നതിനുപകരം കാർബണ് അണുക്കള് എന്നും ലോഹാണു എന്നതിനുപകരം ലോഹാഭമൂലകാണു (atom of a metalloid) എന്നും പരിഷ്കാരം വരുത്തി വിവക്ഷിതത്തിന് അർഥവ്യാപ്തിയുണ്ടാക്കാം. എന്നാൽത്തന്നെയും ലോഹ-ആൽക്കോക്ക് സൈഡുകള്, ചീലേറ്റ് യൗഗികങ്ങള്, ഓർഗാനിക് അമ്ല-ലവണങ്ങള്, ഇവയോടു ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റു യൗഗികങ്ങള് എന്നിവയൊന്നും ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങളല്ല. കാർബണണുവും ലോഹാണുവും തമ്മിൽ നേരിട്ടുള്ള ബന്ധമുണ്ടെങ്കിൽമാത്രമേ ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികമായി പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നുള്ളൂ. ചില ഉദാഹരണങ്ങള്:
ഓർഗാനൊ സിങ്ക് യൗഗികങ്ങളുടെ നിർമാണവും പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ പഠനവുമാണ് ഈ മണ്ഡലത്തിൽ ആദ്യത്തെ കാൽവപ്പ്. അധികം താമസിയാതെ മറ്റു ലോഹങ്ങളുടെ ഓർഗാനിക് യൗഗികങ്ങളും നിർമിച്ചു പഠനവിധേയമാക്കപ്പെട്ടു. ഓർഗാനൊ ആർസെനിക് യൗഗികങ്ങളുടെയും ഓർഗാനൊ മെർക്കുറിക് യൗഗികങ്ങളുടെയും ഔഷധമൂല്യം കണ്ടുപിടിക്കപ്പെട്ടതോടുകൂടി ഈയിനം പദാർഥങ്ങളുടെ ഗവേഷണം കുറെക്കൂടി ത്വരിതഗതിയിലായി. ഓർഗാനിക സംശ്ലേഷണപ്രക്രിയകളിൽ മഗ്നീഷ്യം, സോഡിയം എന്നീ ലോഹങ്ങളുള്ക്കൊള്ളുന്ന ഓർഗാനികയൗഗികങ്ങള് അത്യന്തം പ്രാധാന്യമുള്ളവയാണ്. വ്യാപാരാടിസ്ഥാനത്തിലും പ്രയോജനമുള്ള പല ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങളുണ്ട്. ഗ്യാസൊലിന്-ആന്റിനോക് ആയി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ലെഡ് ടെട്രാ ഈഥൈൽ നല്ല ഒരു ദൃഷ്ടാന്തമാണ്. സിലിക്കോണ് പോളിമറുകള്, പോളിവിനൈൽ ക്ലോറൈഡ്, പോളി എഥിലീന് മുതലായ യൗഗികങ്ങളുടെ വികസനത്തിൽ ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള് മർമപ്രധാനമായ പങ്കു വഹിക്കുന്നു.
അറിയപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഓർഗാനൊമെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങളെ വർഗീകരിക്കുക എന്നത് ക്ലേശകരമായ ഒരു പദ്ധതിയാണ്. സൗകര്യം പ്രമാണിച്ച് ഇവയെ മൂന്നായി തിരിക്കുന്ന ഒരു പതിവുണ്ട്. അതനുസരിച്ച് ആവർത്തനപ്പട്ടികയിലെ ഒന്നും രണ്ടും ഗ്രൂപ്പിൽപ്പെട്ട, കൂടുതൽ ഇലക്ട്രാ പോസിറ്റീവ് ആയ ലോഹങ്ങള്ക്കു പങ്കുള്ളതാണ് ഒന്നാമത്തെ വർഗത്തിൽപ്പെട്ടവ. മൂന്ന് നാല് അഞ്ച് ആറ് എന്നീ ഗ്രൂപ്പുകളിൽപ്പെട്ടതും സംക്രമണ മൂലക(transition elements)ങ്ങളല്ലാത്തതുമായ ലോഹങ്ങള് രണ്ടാമത്തെ വർഗത്തിൽപ്പെടുന്നു. ലോഹാഭമൂലകങ്ങളുടെ ഓർഗാനിക് യൗഗികങ്ങളും ഈ വർഗത്തിലുള്പ്പെടുന്നു. സംക്രമണ മൂലകങ്ങള് പങ്കെടുത്തുണ്ടാകുന്നവയാണ് മൂന്നാമത്തെ വർഗത്തിൽപ്പെടുന്നത്. ആദ്യ വർഗത്തിൽപ്പെട്ട ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക യൗഗികങ്ങള് ബാഷ്പശീലം(volatility) കുറഞ്ഞവയാണ്, ഓർഗാനിക ലായകങ്ങളിൽ ലയിക്കാത്തവയാണ്, അയോണിക (ionic) സ്വഭാവമുള്ളവയുമാണ്. രണ്ടാമത്തെ വർഗത്തിലുള്ള ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക യൗഗികങ്ങള് പ്രായേണ സഹസംയോജക (covalent)ബേന്ധമുള്ളവയും ബാഷ്പശീലമുള്ളവയുമായിരിക്കും; ഇവ ഓർഗാനിക് ലായകങ്ങളിൽ അലിയുന്നു. ആരൊമാറ്റികബന്ധം (aromatic bond)ഉള്ളവയായിരിക്കും തൃതീയ വർഗത്തിലെ യൗഗികങ്ങള്. ലോഹങ്ങള് നേരിട്ടുപയോഗിച്ചും ലോഹലവണങ്ങളുപയോഗിച്ചും വിനിമയ(exchange) പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങള് വഴിയായും ഓർഗാനൊമെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള് നിർമിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നു.
(a) 2M + RX → RM + MX (b) RM + M'X → RM' + MX (c) 2C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>Li + (C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>)2 Hg → (C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>)2 Hg + 2C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>Li
(M,M= ലോഹം; R = ആൽക്കൈൽ റാഡിക്കൽ; X= ഹാലജന്; Li = ലിഥിയം; Hg = മെർക്കുറി; C2H5= എഥിൽ ഗ്രൂപ്പ്; C6H5= ഫിനൈൽ ഗ്രൂപ്പ്) ഓർഗാനൊ മെറ്റാലിക് യൗഗികങ്ങള്പോലെ എത്രയും പ്രധാന്യമർഹിക്കുന്നതാണ്, ആർസെനിക്, ഫോസ്ഫറസ്, സള്ഫർ എന്നീ അലോഹമൂലകങ്ങള് പങ്കുചേർന്നുണ്ടാകുന്നവ. നോ. ഓർഗാനോ ആർസെനിക് യൗഗികങ്ങള്; ഓർഗാനോ ഫോസ്ഫറസ് യൗഗികങ്ങള്; ഓർഗാനോ സള്ഫർ യൗഗികങ്ങള്
(ഡോ. കെ.പി. ധർമരാജയ്യർ)